Posted on by

Θάλαμος νοσοκομείου 111                                             Η μετάφραση είναι διαθέσιμη

 Μερικά σχέδια, μια πρακτική διαλογισμού και ένα ποίημα

«Ζήσε τη ζωή όταν την έχεις. Η ζωή είναι ένα υπέροχο δώρο – δεν υπάρχει τίποτα μικρό σε αυτό.” [Σημειώσεις Για Τη Νοσηλευτική: Τι Eίναι, Και Τι Δεν Είναι της Florence Nightingale]

«Αν δεν υπήρχε κανένας που να ήταν δυσαρεστημένος με αυτό που έχει, ο κόσμος δεν θα έφτανε ποτέ σε κάτι καλύτερο». Florence Nightingale

“Κανένας βηματισμός δεν χάνεται όταν εξακολουθούμε να βαδίζουμε!” Βασίλης Βασιλικός, πολυγραφότατος Έλληνας συγγραφέας, υπηρέτησε ως βουλευτής και πρεσβευτής της Ελλάδας στην UNESCO.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ο σύζυγός μου βρέθηκε στο νοσοκομείο για λίγες μέρες αφού έπεσε από μια σκάλα ενώ επισκεύαζε μια πέργκολα, με αποτέλεσμα να σπάσει μερικά πλευρά. Ως αποτέλεσμα, έχω περάσει πολλές ώρες σε μια πτέρυγα νοσοκομείου με έξι κρεβάτια, με άνδρες με διαφορετικά προβλήματα υγείας, άλλοι έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση και άλλοι είναι εν αναμονή χειρουργικής επέμβασης. Περνώντας πολλές ώρες δίπλα στο κρεβάτι του και καθώς κοιμόταν, είχα χρόνο να παρατηρήσω και να σκεφτώ. Η Mabel Osgood Wright έγραψε ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερος κήπος για μελέτη της ανθρώπινης φύσης από τα επιπλέοντα υπολείμματα ναυαγίου  ενός νοσοκομείου. Τα νοσοκομειακά πλαίσια μάς φέρνουν εύκολα σε επαφή με μια αναπόφευκτη ανθρώπινη ευπάθεια / ευαλωτότητα που έχει να κάνει με το ότι συχνά έχουμε ελάχιστο έλεγχο σε σχέση με την υγεία μας, που είναι επίσης μια σημαντική πτυχή της κοινής μας ανθρωπιάς. Παρά την ατομικότητά μας, τις διαφορετικές ταυτότητες και υπόβαθρό μας, τις διαφορετικές εμπειρίες,  προσωπικότητες, χαρακτήρες, νευρώσεις και άμυνες μας, όλοι μοιραζόμαστε αυτή τη βαθιά ευαλωτότητα και είμαστε όλοι εγγενώς επιρρεπείς σε ταλαιπωρία και πόνο. Τα νοσοκομεία είναι μέρη όπου οι περιστάσεις ενώνουν πολύ διαφορετικούς ανθρώπους και όπου βιώνουμε ή γινόμαστε μάρτυρες του πώς όλα όσα συχνά θεωρούμε δεδομένα, όταν είμαστε υγιείς στον ένα ή στον άλλο βαθμό, όπως το σώμα μας, την κίνηση των άκρων μας, την ικανότητα μας να κάνουμε μπάνιο, να πάμε στην τουαλέτα, να ντυθούμε και να φάμε, ακόμη και η αναπνοή και η κατάποση, μπορούν ξαφνικά να μας προδώσουν  ή μπορεί να απαιτήσουν επίπονη προσπάθεια και βοήθεια από τους άλλους.

Η Danielle Ofri, MD, PhD, είναι κλινική καθηγήτρια ιατρικής και μια από τις κορυφαίες φωνές στον ιατρικό κόσμο σήμερα, ρίχνοντας ένα ακλόνητο φως στην πραγματικότητα της υγειονομικής περίθαλψης και μιλώντας με πάθος για τη σχέση γιατρού-ασθενούς. Είναι επίσης ιδρύτρια και συντάκτρια του Bellevue Literary Review, του πρώτου και πλέον βραβευμένου λογοτεχνικού περιοδικού που προέκυψε από ιατρικό περιβάλλον. Παρέχει ένα φόρουμ για ποίηση, μυθοπλασία και μη μυθοπλασία σχετικά με την υγεία και τη θεραπεία. Η Ofri διαβάζει ποιήματα στους ασθενείς και μοιράζει δωρεάν αντίγραφα ποιημάτων και αυτού του λογοτεχνικού περιοδικού στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Ένα από τα ποιήματα που διαβάζει συχνά είναι ένα ποίημα που έγραψε ο John Stone, ένας καρδιολόγος και ποιητής, για μια τάξη αποφοίτων γιατρών, ο οποίος πίστευε ότι η λογοτεχνία θα μπορούσε να ενσταλάξει στους νέους γιατρούς τη σημασία της δικής τους ανθρωπιάς και των ασθενών τους. Δημιούργησε ένα από τα πρώτα μαθήματα ιατρικής σχολής που συνδύαζε τη λογοτεχνία και την ιατρική.

Παρακάτω είναι ένα απόσπασμα από το ποίημά του John Stone: Gaudeamus Igitur [Ας Χαρούμε / Γιορτάσουμε Λοιπόν]

Γιατί ο ήλιος είναι πάντα στην ώρα του /  ακόμη κι αυτό μπορεί να είναι λόγος για κάποιου είδους χαράς

Γιατί υπάρχουν όλα τα είδη / όλοι οι βαθμοί χαράς

Γιατί η αγάπη είναι η υψηλότερη χαρά

Γι’ αυτό  το λόγο το καλύτερο νοσοκομείο είναι ένα σπίτι χαράς

ακόμα και με δωμάτια πόνου και απώλειας / εξόδους παρεξήγησης

Γιατί υπάρχει το κονίαμα της πίστης / Γιατί βοηθάει να πιστεύεις

Γιατί ο Μότσαρτ μπορεί να θεραπεύσει και κανείς δεν ξέρει πού είναι θαμμένος

Γιατί η πενικιλίνη μπορεί να θεραπεύσει / και η λέξη (ο λόγος) / και το νυστέρι

Γιατί το εικονικό φάρμακο (placebo) θα λειτουργήσει και θα νομίζετε ότι ξέρετε γιατί

Γιατί το εικονικό φάρμακο θα έχει παρενέργειες και θα ξέρετε / δεν θα ξέρετε γιατί

Γιατί μπορεί κανένα από αυτά να μην μπορεί να θεραπεύσει

Γιατί η χαρά είναι μυστηριώδης

Γιατί οι ασθενείς σας θα σας εξετάσουν (δοκιμάσουν) ρωτώντας για την σπλήνα / και για τη θεωρία του Ιπποκράτη  

Γιατί θα ξέρουν την απάντηση / Γιατί αυτοί έχουν την ασθένεια

Γιατί η ασθένεια θα κρυφοκοιτάξει πάνω από τον φράχτη / της υγείας, με μόνο τα μάτια της να φαίνονται……..

Επίσης θέλω να πιστεύω ότι στα νοσοκομεία για πολλούς ανθρώπους, και από τις δύο πλευρές του φράχτη, οι καλές ευχές για τους άλλους προκύπτουν αυθόρμητα. Έτσι, θα τελειώσω αυτό το σύντομο κομμάτι σήμερα με δύο εκδοχές μιας πρακτικής loving kindness (αγάπης ή στοργικής καλοσύνης), η οποία καλλιεργεί μια άνευ όρων καλή θέληση για όλους.

 Ένας διαλογισμός ή πρακτική στοργικής καλοσύνης από την Sharon Salzberg:

Είθε / Μακάρι να ζεις με ασφάλεια

Είθε να έχεις πνευματική ευτυχία / ειρήνη / χαρά

Είθε να έχεις σωματική ευτυχία / υγεία / ελευθερία από τον πόνο

Είθε να ζεις με ευκολία

Μια πρακτική στοργικής καλοσύνης από τον Jon Kabat Zinn:

Μακάρι να είναι ασφαλείς και προστατευμένοι και απαλλαγμένοι από εσωτερικό και εξωτερικό κακό.

Μακάρι να είναι χαρούμενοι και ευχαριστημένοι

Μακάρι να είναι υγιείς και ολοκληρωμένοι σε όποιο βαθμό γίνεται.

Μακάρι να βιώνουν την ευκολία της ευεξίας…

Posted on by

What I’ve been up to….                                        Η μετάφραση είναι διαθέσιμη

«Γιατί τώρα πια ήξερε καλά ότι όλα ανθίζουν με την αγάπη. Και ότι με την αγάπη ακόμα και τα μισά γίνονται ολόκληρα». Τασούλα Επτακοίλη, Η Τσαγιέρα που Ανθίζει

«Όπως το carousel (καρουσέλ) επαναλαμβάνει, έρχονται πράγματα από εκείνο τον καιρό, μόνο που κάθε φορά καλούμαστε να τα επεξεργαστούμε, να τα βάλουμε σε μια διαφορετική θέση, αυτά που ήταν παλιά, και να μην αναπαράγουμε τα ίδια ακριβώς, όπως το άλογο που γυρίζει ατέρμονα και κάνει ακριβώς το ίδιο πράγμα…» Σάββας Σαββόπουλος, ψυχίατρος, ψυχαναλυτής [έχει εργαστεί με καρκινοπαθείς ως ψυχαναλυτής-ψυχοθεραπευτής για τριάντα χρόνια / https://app.ertflix.gr/vod/vod.170213-to-magiko-ton-anthropon-7]

Πέρασα ένα κρυολόγημα και έναν ήπιο πυρετό, οπότε ήμουν λίγο νωθρή την πρόσφατη εβδομάδα. Κάποια πράγματα που συλλογίστηκα και ασχολήθηκα και που ίσως  αξίζει να μοιραστώ σήμερα είναι:

1. Μερικά νέα σχέδια, ένα από τα οποία είναι εμπνευσμένο από το έργο της Βούλας Παπαϊωάννου. Υπήρξε σημαντική προσωπικότητα της ελληνικής φωτογραφίας και θεωρήθηκε μέρος της «ανθρωπιστικής φωτογραφίας» που αναπτύχθηκε ως αντίδοτο στη διάλυση των ανθρώπινων αξιών κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Καθώς επισκέφτηκα ξανά τις φωτογραφίες της που απαθανατίζουν όσα έζησε ο λαός της Ελλάδας κατά την περίοδο μεταξύ 1940 και 1960 συγκινήθηκα και συνειδητοποίησα γενικά πώς δεν είναι μόνο τα δικά μας ιστορικά πλαίσια, αλλά και αυτά των προγόνων μας, που καθορίζουν την τρέχουσα κοινωνική μας πραγματικότητα, παρόλο που συχνά μπορεί να το αγνοούμε. Ο εμφύλιος πόλεμος – αυτή η τεράστια απώλεια, πληγή και διάσπαση στην ελληνική ψυχή – ζει και παρόλο που ζει κυρίως υπόγεια, αντανακλάται στην πολιτική μας και στην αντίληψή μας του ενός για τον άλλον. Η πληγή σε κάποιο βαθμό μεταβιβάζεται / κληροδοτείται από τη μια γενιά στην άλλη έως ότου να βιωθεί και να επεξεργσστεί.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2. Ένα είδος άσκησης αναστοχασμού της «μεγαλύτερης εικόνας».

Μια άσκηση tapping από την Jessica Ortner που άκουσα αυτόν τον μήνα μου θύμισε ένα είδος άσκησης αναστοχασμού «όλων των βασικών τομέων της ζωής» την οποία έχω δοκιμάσει κατά καιρούς. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας μπορούμε να στοχαζόμαστε ή να διαλογιζόμαστε ενώ εξετάζουμε βασικούς τομείς της ζωής μας, για παράδειγμα, όπως της υγείας, των χρημάτων, της εργασίας, της πρωταρχικής σχέσης μας, άλλων σχέσεων, κ.λ.π. Μπορούμε επίσης να  προσθέσουμε tapping ενώ κάνουμε ερωτήσεις και επεξεργαζόμαστε σχετικά γεγονότα, συναισθήματα και πεποιθήσεις. Στην άσκηση της Ortner που αναφέρθηκε παραπάνω, καλούμαστε επίσης να εξερευνήσουμε διάφορες περιοχές του σώματός μας για να δούμε πού υπάρχει συστολή ή ένταση.

Θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να ξεκινήσουμε προσπαθώντας να θυμηθούμε την πρώτη μας εμπειρία με χρήματα, σχετικά περιστατικά και συναισθήματα. Μετά μπορούμε να προχωρήσουμε σε μεταγενέστερες εμπειρίες μέχρι το παρόν και το μέλλον. Σε όποια περιοχή και αν εστιάσουμε, πιθανότατα να διακρίνουμε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο όσον αφορά τις συμπεριφορές, τα συναισθήματα, τις πεποιθήσεις, τις σκέψεις και τις σωματικές αντιδράσεις, που συχνά προκύπτουν αυτόματα, ή μια χρονική στιγμή που αυτές διαταράχθηκαν, ελπίζουμε προς το καλύτερο. Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να εξερευνήσουμε την πρώτη μας ρομαντική σχέση και την τωρινή, αν είμαστε σε μία, και να δούμε μοτίβα, ομοιότητες και δυναμικές διαχρονικά. Ομοίως, μπορούμε να εξερευνήσουμε τις οικογενειακές σχέσεις, τα εκπαιδευτικά και εργασιακά πλαίσια, τα θέματα υγείας ή την υγειονομική περίθαλψη που έχουμε λάβει, τις επικρατούσες στρατηγικές μας αντιμετώπισης έντασης, κούρασης, λύπης, άγχους, αβεβαιότητας ή θυμού. Καθώς το κάνουμε αυτό, αποκτούμε κάποια εικόνα γύρω από παράγοντες και πλαίσια, αλλά και τους τρόπους απόκρισης ή αντίδρασης μας.

Η διαδικασία είναι αρκετά χρονοβόρα, όχι απαραίτητα εύκολη και αντικατοπτρίζει μια πιο ολιστική εικόνα της εμπειρίας μας. Για να χρησιμοποιήσουμε μια μεταφορά είναι σαν να κοιτάμε από το μπαλκόνι του θεάτρου, όπου δεν βλέπουμε μόνο τι συμβαίνει στη σκηνή. Η ικανότητα παρατήρησης από το μπαλκόνι είναι μεγαλύτερη από ότι από τα καθίσματα της ορχήστρας. Σε κάποιο βαθμό υπάρχει κάποια δύναμη σε αυτή την «υψηλότερη» προοπτική από ένα υπερυψωμένο σημείο παρατήρησης. Η δυναμική, τα γεγονότα, οι σχέσεις, οι αποφάσεις, οι επιλογές μπαίνουν στο προσκήνιο, η κατανόησή μας αλλάζει, βαθαίνει, επίσης ανασύρονται τα συναισθήματα και προοπτικές  μπορεί να εμφανιστούν ή και να εξαφανιστούν. Μπορεί να προκύψουν νέα δεδομένα και αντιλήψεις, δεδομένα και μονοπάτια. Καταλαβαίνουμε τι αγνοούσαμε ή από τι έχουμε αποστρέψει το βλέμμα μας. Κάπου διάβασα ότι η αλλαγή της οπτικής γωνίας και η διεύρυνση του φακού μας είναι μεταξύ των γνωστικών ικανοτήτων που πρέπει να αναπτύξουμε ώστε να μπορούμε να περιηγηθούμε με μεγαλύτερη επιτυχία και ασφάλεια στον περίπλοκο κόσμο μας, και ότι στην πραγματικότητα αυτές είναι δεξιότητες που μπορούμε να μάθουμε και να εξασκήσουμε από την παιδική μας ηλικία.

Η αντίληψη της ευρύτερης εικόνας της ζωής και του πλαισίου μας δεν είναι κάτι που γίνεται μία φορά, είναι μια διαδικασία στην οποία ίσως χρειαστεί να επιστρέψουμε καθώς η κατανόησή μας αλλάζει και καθώς αντιμετωπίζουμε περισσότερα κομμάτια της εμπειρίας μας. Η παραπάνω άσκηση απαιτεί ενσυναίσθηση και (αυτό)συμπόνια, καθώς και αποδοχή. Απαιτεί μια ορισμένη ικανότητα να παραμείνουμε με τα συναισθήματα που προκύπτουν, να ρεγουλάρουμε τη διαδικασία και να φροντίσουμε τον εαυτό μας, να τοποθετήσουμε τις εμπειρίες σε πλαίσια και να εξετάσουμε τους μυριάδες παράγοντες που επηρέασαν τα γεγονότα, συμπεριλαμβανομένων των ιστορικών πληγών που ζουν μέσα μας, ακόμα κι αν συχνά τις αγνοούμε. Απαιτεί να αγκαλιάσουμε τυχόν δύσκολα συναισθήματα και τις άμυνες μας εκτιμώντας την συνεισφορά τους στην επιβίωσή μας. Καθώς εμβαθύνουμε τη διαδικασία, μας ζητείται να επανασυνδεθούμε με και να αγκαλιάσουμε αυτό που ορισμένοι ψυχολόγοι αποκαλούν «τα εξόριστα μέρη του εαυτού».

3. Ένας διαλογισμός που απόλαυσα πρόσφατα από τον Henry Shukman, συγγραφέα και δάσκαλο διαλογισμού, ενθαρρύνει και μας βοηθά να κάνουμε ένα διάλειμμα από όλα τα συστήματα πεποιθήσεων μας, τις ταυτότητες και ρόλους μας, ακόμη και τα ονόματα μας, αποβάλλοντας τα στη φαντασία μας σαν παλιά πουκάμισα  – για λίγο μόνο – για να αναπαυτούμε με μια λιγότερο επιβαρυμένη αίσθηση ύπαρξης,  ένα είδος ασημίας, ανωνυμίας, όπως το θέτει, βιώνουμε πως είναι απλά να είσαι ζωντανός / ή, ανεμπόδιστος / η από όλα [https://www.rickhanson.net/meditation-talk -finding-a-greater-wholeness/].

4. Τα τελευταία χρόνια διαβάζω περισσότερα ηλεκτρονικά βιβλία στα αγγλικά, για πρακτικούς κυρίως λόγους, και δεν είχα χρόνο να διαβάσω πολλά ελληνικά βιβλία, αλλά καθώς έμεινα λίγο χρόνο στο κρεβάτι με το πρόσφατο κρυολόγημα διάβασα το Κέρμα στον Αέρα της Τασούλας Επτακοίλη, ένας συνδυασμός μυθιστορήματος και αυτοβιογραφίας. Κάθε κεφάλαιο είναι μια μέρα ενός μέλους της οικογένειας μέσα στον ιστορικό χρόνο – ο πόλεμος στα αλβανικά βουνά το 1940, ο εμφύλιος, το λιμάνι του Πειραιά, όπου συγγενείς ξεκίνησαν για την Αυστραλία στα χρόνια της μαζικής μετανάστευσης, την τελευταία δικτατορία, τα χρόνια που ακολούθησαν, η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον και η απογοήτευση που ήρθε μετά, η οικονομική κρίση. Το κεφάλαιο της μετανάστευσης, Τρίτη Θέση, το ένιωσα οικείο, οι γονείς μου (και άλλοι συγγενείς) ταξίδεψαν από τον Πειραιά στην Αυστραλία, κάποιοι πιθανώς  με το ίδιο πλοίο που αναφέρεται στο βιβλίο. Ο πρώτος που έφυγε ήταν ο πατέρας μου το 1956. Κάλεσε τη μητέρα μου, τον αδερφό της και άλλους. Θυμάμαι επίσης τους μικρούς 45 δίσκους τους, την ίδια μουσική, από τις ίδιες δισκογραφικές εταιρείες που αναφέρονται εδώ. Οκτώ δεκαετίες. Δέκα άτομα. Η Επτακοίλη γράφει: “Στιγμές από την ιστορία μιας οικογένειας. Θα μπορούσε να είναι η δική μου. Θα μπορούσε να είναι η δική σου.”

Ένα σύντομο απόσπασμα από το τελευταίο κεφάλαιο με τίτλο: Τριαντάφυλλο ή μολόχα;

«Πόσα από όσα αφηγήθηκα είναι αληθινές ψηφίδες του δικού μου παζλ του παρελθόντος και πόσα επινοημένα;… Αυτά που θυμόμαστε είναι ακριβώς όπως τα ζήσαμε… Είναι όπως ακούσαμε να να μας τα περιγράφουν ή όπως τα πλάσαμε με την φαντασία μας;… Όταν στεκόμαστε μπροστά σ’ ένα καθρέφτη και κοιτάμε το είδωλο μας, ο χώρος πίσω μας φαίνεται εντελώς, παράταιρος και ανοίκειος: αλλού βρίσκονται τα παράθυρα και οι πόρτες, από αλλού μπαίνει το φως, τα έπιπλα είναι σε διαφορετική θέση, όχι εκεί που τα έχουμε συνηθίσει. Χάνουμε τον προσανατολισμό μας. Είναι κάτι σαν vertigo. Το ίδιο συμβαίνει συχνά όταν κοιτάμε πίσω στο χρόνο».

Τέλος, ένα βιβλίο για παιδιά επίσης από την Τασούλα Επτακοίλη. Στην ιστορία της Η Τσαγιέρα που Ανθίζει μας αφηγείται την ιστορία μιας κυρίας που συλλέγει τσαγιέρες και της αρέσει πολύ το τσάι από γιασεμί, κι ενός κοριτσιού που βρήκε πεταμένη μια από τις τσαγιέρες χωρίς το καπάκι της. Το βιβλίο τελειώνει με αυτές τις προτάσεις: «Για τώρα ήξερε καλά ότι όλα ανθίζουν από αγάπη. Και ότι με αγάπη ακόμη και τα μισά γίνονται ολόκληρα».

Posted on by

Η μετάφραση έχει ολοκληρωθεί

Κάνοντας όλο τον κόσμο φίλο μας

«Το ρήμα «φροντίζω» είναι ιαματικό. Φροντίζω, νιώθω έγνοια για τον άλλον. Ο φροντιστής μέσα από την φροντίδα του για τον άλλον διευρύνει τα στενά όρια του εαυτού του. Γίνεται πολλαπλός. Η φυλακή ενός περιχαρακωμένου «εγώ» θρυμματίζεται. Αναπνέεις αλλιώς». Φωτεινή Τσαλίκογλου

«Αν δεν βουτήξεις δεν θα μάθεις ποτέ τα όριά σου. Χωρίς την κατάδυση, δεν υπάρχει ανάδυση. Αν δεν δεις τον βυθό, δεν θα μπορέσεις να εκτιμήσεις τον καθαρό αέρα που θα μπει ξανά στους πνεύμονές σου»…. «Στο βάθος κρύβονται θησαυροί, όπως λέει κι ένα νησιώτικο νανούρισμα από τα μέρη της Τασούλας….». Τασούλα Επτακοίλη και Φωτεινή Τσαλίκογλου

«Το πραγματικό ταξίδι της ανακάλυψης δεν συνίσταται στο να βλέπεις νέους τόπους αλλά να βλέπεις με νέα μάτια». Μαρσέλ Προυστ, Γάλλος μυθιστοριογράφος

«Κι αν συναντήσω κάποιους ανθρώπους που δεν με συμπαθούν ή δεν τους αρέσει η συμπεριφορά μου;» ρώτησε ο Μικρός Δράκος. «Τότε πρέπει να τραβήξεις τον δικό σου δρόμο» απάντησε το Μεγάλο Πάντα. «Καλύτερα να χάσεις αυτούς παρά τον εαυτό σου». James Norbury, Το Μεγάλο Πάντα και ο Μικρός Δράκος

«[Η λύση] Είναι “να πας στο μπαλκόνι”. Φανταστείτε ότι διαπραγματεύεστε σε μια σκηνή και μέρος του μυαλού σας πηγαίνει σε ένα πνευματικό και συναισθηματικό μπαλκόνι, ένα μέρος ηρεμίας, προοπτικής και αυτοκυριαρχίας όπου μπορείτε να παραμείνετε συγκεντρωμένοι σε αυτό που σας ενδιαφέρει, να έχετε τα μάτια σας στο βραβείο». William Ury, συγγραφέας και διαμεσολαβητής

Η σημερινή ανάρτηση περιλαμβάνει έναν σύνδεσμο για μια ομιλία της Tara Brach, ένα ποίημα της Eavan Boland, έναν σύνδεσμο για ένα άρθρο του Dr Todd Kashdan, δύο βιβλία για παιδιά και επτά δικές μου νέες ζωγραφιές. Έχω χρησιμοποιήσει πενάκι και χαρτί, χρωματιστά μολύβια, ιαπωνικό μεταξοτυπημένο χαρτί, κλωστή και βελόνα.

1. Έχω δανειστεί τον τίτλο της σημερινής ανάρτησης από το εβδομαδιαίο podcast της Tara Brach με τον ίδιο τίτλο [https://www.tarabrach.com/making-world-friend/]. Η Tara Brach είναι κλινική ψυχολόγος και Βουδίστρια δασκάλα διαλογισμού. Εδώ μιλάει για την αξία της φιλικότητας μέσα από έναν εξελικτικό φακό, για τις συνθήκες που προδιαθέτουν μια κοινωνία να είναι περισσότερο ή λιγότερο φιλική, για τη φιλικότητα προς τους ξένους και τον εαυτό μας. Λέει ότι είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε τις κοινωνίες στις οποίες ζούμε, να δούμε πόση φιλικότητα υπάρχει και να σκεφτούμε τι μπορεί να προδιαθέτει μια κοινωνία να είναι φιλική ή να «οπλοφορεί». Οι κοινωνίες έχουν διάφορους βαθμούς ασφάλειας ή απειλής. Μερικοί παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη είναι το πόσο αδιάλλακτα διαιρεμένος είναι ο πληθυσμός, ποια ιστορικά τραύματα δεν έχουν επεξεργαστεί / επουλωθεί, η φτώχεια, το επίπεδο της ανισότητας και της ιεραρχίας, και ούτω καθεξής.

Αναφερόμενη στο έργο των βιολόγων Dian Fossey και George Schaller με τους γορίλες, η Brach λέει «Μπήκαν στην επικράτεια αυτών των ευγενικών γιγάντων και δεν ήταν οπλισμένοι, με μια στάση φιλικότητας, σεβασμού και ζεστασιάς και οι γορίλες δεν απειλήθηκαν…. Και όπως μπορούμε να καταλάβουμε αν έχουμε όπλο…. απειλητική επιθετικότητα με κάποιο τρόπο… αν νιώθουμε δυσπιστία, αν κρίνουμε… αυτά μπλοκάρουν τη δυνατότητα σύνδεσης…» Η Tara Brach μας προσκαλεί τελικά να αναλογιστούμε τι κόσμο θα είχαμε αν επικεντρωνόμασταν στη φιλικότητα.

2. Πρόσφατα διάβασα ποιήματα της Eavan Boland. Θα μοιραστώ ένα από αυτά τα ποιήματα εδώ. Η Boland ήταν ποιήτρια, καθηγήτρια, φεμινίστρια, ιστορικός, μητέρα και σύζυγος. Τα παιδικά της χρόνια στη Βρετανία και αλλού, η ιρλανδική μετανάστευση και οι εμπειρίες μακριά από την πατρίδα, οι εμπειρίες της ως γυναίκα, η ταυτότητα, είναι όλα θέματα που καθορίσει τη δουλειά της. Έχει ασχοληθεί με τις δυσκολίες που σχετίζονται με το να είσαι «γυναίκα ποιήτρια». Έγραψε ότι «Ήταν σαν να υπήρχε μια μαγνητική αντίθεση μεταξύ των δύο εννοιών…» Όταν έγινε μητέρα είπε ότι: «ένιωσε την ισχυρή ανάγκη να τιμήσει αυτή την εμπειρία στη γλώσσα, στην ποίηση…» και ότι «Αυτά τα θέματα δεν ήταν πραγματικά αποδεκτά εκείνη την εποχή στην ιρλανδική ποίηση – θεωρούνταν απλώς οικιακά, ή ακόμα λιγότερο και από αυτό, κι έτσι έπρεπε να βρω τον δικό μου δρόμο».

Στο μεταγενέστερο έργο της, η Boland συνεχίζει να τοποθετεί τις εμπειρίες της ζωής της στο επίκεντρο των ποιημάτων της, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού αντίκτυπου του χρόνου της μακριά από την Ιρλανδία. Το 2015 δημοσίευσε μια ποιητική συλλογή, Μια Γυναίκα Χωρίς Χώρα, η οποία, όπως ισχυρίζεται, είναι μια συλλογή «αφιερωμένη σε όσους έχασαν μια χώρα, όχι από ιστορία ή κληρονομιά, αλλά μέσα από μια σειρά ερωτήσεων στις οποίες δεν μπορούσαν να βρουν απάντηση». Η Boland έχει δηλώσει ότι «η εθνική ταυτότητα περιπλέκεται από πολλά πράγματα. Κυρίως σκέφτομαι ποιος είχε πρόσβαση σε αυτή και ποιος όχι». Επίσης έχει πει ότι «…. υπάρχει πραγματική διαφορά μεταξύ ιστορίας και παρελθόντος… Νομίζω ότι πολλές, πολλές γυναίκες σε διαφορετικές κοινωνίες θεωρούν ότι ζουν στο παρελθόν και όχι στην ιστορία. Εξαιτίας αυτού, και λόγω της δικής μου οικογενειακής ιστορίας, προέκυψε αυτή η σειρά ποιημάτων».

Οι Μετανάστες Ιρλανδοί 

Εδώ η ποιήτρια αναλογίζεται το θλιβερό γεγονός ότι ο μεγάλος αριθμός ανθρώπων που αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν πολύ σύντομα ξεχάστηκαν σαν τις πεταμένες παλιές λάμπες λαδιού που δεν χρησιμοποιούνται πια και δεν έχουν αξία.

Σαν λάμπες πετρελαίου, τις βγάλαμε στο πίσω μέρος — / των σπιτιών μας, του μυαλού μας. Είχαμε φώτα / καλύτερα, νεότερα  και τότε / ήρθε μια στιγμή, αυτή τη φορά και τώρα / που τις χρειαζόμαστε. Το τρομακτικό, αυτοσχέδιο παράδειγμα τους:

θα είχαν ευδοκιμήσει με τις ανάγκες μας.  / Αυτό που επέζησαν εμείς δεν θα μπορούσαμε καν να ζήσουμε. / Με τα φώτα τους τώρα ήρθε η ώρα  / να φανταστούμε πώς στάθηκαν εκεί, με τι στάθηκαν,  / ώστε τα υπάρχοντά τους να γίνουν η δύναμή μας:  / Χαρτόνι. Σίδερο. Οι κακουχίες τους συσσωρεύτηκαν μέσα τους. / Υπομονή. Σθένος. Μακρόθυμη ταλαιπωρία (δεινά)  / στο μελανόχρωμο σούρουπο του Νέου Κόσμου. 

Και όλα τα παλιά τραγούδια. Και τίποτα να χάσουν.

3.Ένα άρθρο από το ενημερωτικό δελτίο του Dr Todd Kashdan με τίτλο: Σχετικά με τη διαφορά ανάμεσα σε εσάς και τους εγκληματίες

Ένα από τα παραδείγματα που χρησιμοποιεί είναι η παραβίαση των οδικών νόμων σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό από μεγάλο αριθμό οδηγών…. Γράφει: «Είμαστε όλοι εγκληματίες. Καθώς άλλοι άνθρωποι τιμωρούνται με πρόστιμα,  με αναστολή των αδειών τους και με ποινές φυλάκισης για παραβίαση της οδικής νομοθεσίας, εσύ γλίτωσες από τον έλεγχο. Η τύχη καθόρισε το αποτέλεσμα… Η επαναφορά λοιπόν της τύχης στην πρώτη γραμμή του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης αποτελεί εισαγωγή συμπόνιας, ελέους και συγχώρεσης…»

4. Δύο βιβλία για παιδιά που βρήκα αυτή την εβδομάδα στα τοπικά βιβλιοπωλεία.

Η κυρά Δημοκρατία γράφτηκε από την Κωνσταντίνα Αρμενιάκου για να βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν τι γιορτάζουμε στην Ελλάδα στις 17 Νοέμβρη και την ιδέα της δημοκρατίας.

Δύο μικρά αποσπάσματα από το βιβλίο:

“Η κυρά Δημοκρατία δε θέλει να’ ναι αρχηγός που όλο διατάζει. Δε θέλει μόνη της να αποφασίζει. Δε θέλει να κάνει του κεφαλιού της. Ανοίγει τα μεγάλα της αυτιά και ακούει όλες τις ιδέες, γιατί όπως λέει: ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ, ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ, ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΑΝΤΑ ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΟΙ.”

“Η κυρά Ρία (Δικτακτορία) έχει – όπως ήθελε – όλη την εξουσία… Παντού κρεμάει πινακίδες με εντολές: Απαγορεύονται τα παιδιά να φωνάζουν! Απαγορεύονται τα μυστικά! Απαγορεύονται οι χαρές, οι γιορτές, τα πανηγύρια! Απαγορεύεται τη γνώμη σας να λέτε!…. Κι όποιος δε συμφωνεί στη φυλακή.”

Το Κοριτσάκι και η Μέλισσα της Alison Jay εξηγεί την αλήθεια της αλληλεξάρτησης των ανθρώπων με τη φύση με τρόπο κατανοητό στα παιδιά. Η δημιουργός του βιβλίου διηγείται μια προσωπική της ιστορία όπου βοήθησε μια μέλισσα να πετάξει ξανά και προτείνει τρόπους ώστε τα παιδιά να έρθουν ξανά σε επαφή με τη φύση και να βοηθήσουν το φυσικό περιβάλλον να επανέλθει σε ισορροπία.

.