Trauma & Art

Η μετάφραση έχει ολοκληρωθεί

Ασαφής απώλεια (ambiguous loss), μη βίαιη επικοινωνία, διαλογισμός και ευγνωμοσύνη…..

«ΤΙ ΛΕΜΕ έχει σημασία. Ο καθένας μας έχει νιώσει τη δύναμη που έχουν οι λέξεις για να μας επουλώσουν, να μας καταπραΰνουν ή να μας ανεβάσουν. Ακόμη και μια καλοσυνάτη  παρατήρηση μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ της εγκατάλειψης και της εύρεσης της δύναμης να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της ζωής. Ο καθένας μας γνωρίζει επίσης κάτι από το μεγάλο κακό που μπορεί να προκληθεί μέσω της ομιλίας. Τα αιχμηρά λόγια με θυμό ή σκληρότητα μπορεί να διαλύσουν μια σχέση και να καίνε για χρόνια. Η γλώσσα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για χειραγώγηση και εξαναγκασμό σε μαζική κλίμακα, για να τροφοδοτήσει τον φόβο, τον πόλεμο και την καταπίεση και να προωθήσει πολιτικές ατζέντες γενοκτονίας ή τρόμου. Λίγα πράγματα τόσο δυνατά είναι επίσης και τόσο συνηθισμένα. Οι λέξεις είναι υφασμένες στο υφαντό της ζωής μας. Η πρώτη σου αγάπη. Η πρώτη σου δουλειά. Το τελευταίο αντίο σε κάποιον που αγαπάς. Οι αφετηρίες και οι καταλήξεις μας και οι αμέτρητες στιγμές ενδιάμεσα τονίζονται από ένα παιχνίδι λέξεων καθώς μοιραζόμαστε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις επιθυμίες μας». Oren Jay Sofer

«Να γνωρίζετε ότι η θλίψη που κουβαλάμε μπορεί να είναι δική μας ή των οικείων μας. Μπορεί επίσης να είναι δάκρυα για τον κόσμο, τα βάσανα που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή, τον ανθρώπινο διχασμό, τον ρατσισμό και τον πόλεμο. Και αυτά βρίσκονται στις καρδιές μας. Ωστόσο, ο ανθρώπινος πόνος δεν είναι το τέλος της ιστορίας. Όταν τιμάμε την θλίψη και τα δάκρυά μας, μπορούν να μας ενδυναμώσουν. Μπορούν να μας οδηγήσουν στο να νοιαζόμαστε πιο βαθιά, να αγαπάμε πληρέστερα, να ανανεώνουμε τη ζωή μέσω των πράξεών μας.” Jack Kornfield

«Είναι σαν να βρίσκεσαι μέσα σ’ ένα διαστημόπλοιο που πηγαίνει στο φεγγάρι, και καθώς κοιτάζεις πίσω σε αυτόν τον μικροσκοπικό πλανήτη Γη να συνειδητοποιείς ότι τα πράγματα ήταν μεγαλύτερα από ότι μπορούσε να φανταστεί κανείς και απλά δεν μπορούσες να το διαχειριστείς, οπότε αρχίζεις να ανησυχείς για αυτό που επρόκειτο να φας για μεσημεριανό. Ενώ βρίσκεσαι στο διάστημα με αυτή την αίσθηση του κόσμου να είναι τόσο αχανής, και εσύ να τα συρρικνώνεις όλα στον πολύ μικροσκοπικό κόσμο της ανησυχίας σχετικά με το τι υπάρχει για μεσημεριανό γεύμα… Αυτό το κάνουμε όλη την ώρα.» Pema Chodron

«Απλώς ακολουθείς πιστά την αναπνοή σου και — Μπαμ!— βρίσκεσαι στη Χαβάη για σέρφινγκ. Από πού προέρχεται (αυτή η σκέψη); Και πού πάει; Μεγάλο δράμα, μεγάλο δράμα συμβαίνει, μεγάλο, μεγάλο, δράμα. Κι είναι 9:30 το πρωί. «Ωωω. Ουάου! Αυτό είναι εξαιρετικά βαρύ». Μια κόρνα αυτοκινήτου χτυπά και ξαφνικά δεν είσαι πια σε αυτό το δράμα, είσαι σε ένα άλλο δράμα». Από το βιβλίο της Pema Chödrön: Start Where You Are

Η σημερινή ανάρτηση περιλαμβάνει τρία ακόμη σχέδια και θέματα όπως η διφορούμενη απώλεια, η θλίψη και η μη βίαιη επικοινωνία, καθώς και μερικά αποσπάσματα από την Pema Chodron [Βουδίστρια καλόγρια, δασκάλα και συγγραφέας]. Επιπλέον, θα ήθελα να πω ότι το υποκείμενο πνεύμα αυτής της ανάρτησης είναι η ευγνωμοσύνη. Παρόλο που δεν γράφω γι’ αυτή, συναισθήματα ευγνωμοσύνης ήταν διάχυτα κατά την δημιουργία αυτού του κειμένου.

Νομίζω ότι το πρώτο απόφθεγμα της Pema Chodron που αναφέρεται σ’ ένα διαστημόπλοιο είναι μια μεταφορά που περιγράφει το πώς συχνά χάνουμε από τα μάτια μας την αληθινή μας φύση και την απεραντοσύνη του κόσμου του οποίου αποτελούμε εγγενές μέρος, πώς αγνοούμε τη μεγαλύτερη εικόνα και τις βαθύτερες αλήθειες και πώς συχνά μειώνουμε την εμπειρία μας στον «μικροσκοπικό κόσμο της ανησυχίας». Το δεύτερο απόφθεγμα έχει να κάνει με τον διαλογισμό και τη φύση των σκέψεών μας. Στην ακινησία / ησυχία του διαλογισμού, ανασύρονται και κινούνται μέσα μας περασμένες και παρούσες εμπειρίες, σκέψεις, ιδέες, συναισθήματα, αισθήσεις, πόνοι και λαχτάρες και μελλοντικές ανησυχίες. Εδώ και αρκετό καιρό είχα την πρόθεση να γράψω μια ανάρτηση για το διαλογισμό και την ενσυνειδητότητα, αλλά κάθε φορά κάποια άλλη ιδέα ή θέμα κέρδιζε την προσοχή μου. Θα πω ωστόσο ότι ο διαλογισμός ήταν και είναι μια σημαντική εμπειρία στη ζωή μου, ένα εργαλείο και μια διαδικασία για την οποία είμαι βαθιά ευγνώμων. Και παρόλο που ο διαλογισμός δεν είναι πάντα μια εύκολη διαδρομή, μπορεί να γίνει μια διαδικασία ενδυνάμωσης και ελευθερίας. Χρειάζεται βέβαια η όλη διαδικασία να βασίζεται σε γνώση σχετικά με το τραύμα, και στην αρχή μπορεί να είναι σοφό κι ακόμη και απαραίτητο να έχουμε κάποια καθοδήγηση από καλοπροαίρετους και έμπειρους δασκάλους. Θα γράψω περισσότερα σε κάποια μελλοντική ανάρτηση.

Στις πρόσφατες αναρτήσεις μου για την απώλεια και το πένθος δεν ασχολήθηκα με την ασαφή απώλεια / ambiguous loss και πώς αυτού του είδους η απώλεια περιπλέκει τη διαδικασία του πένθους. Έτσι, σήμερα θα αναφερθώ πολύ σύντομα σε αυτήν την πτυχή της απώλειας και της θλίψης. Έμαθα για πρώτη φορά γι’ αυτού του είδους απώλειας πριν από χρόνια, διαβάζοντας για την εξαφάνιση ανθρώπων στη Λατινική Αμερική υπό αυταρχικά καθεστώτα. Καθώς προετοιμαζόμουν για τις πρόσφατες αναρτήσεις σχετικά με τη θλίψη, βρήκα ξανά υλικό για αυτού του είδους απώλειας. Σε ένα άρθρο, Ambiguous Loss in the Families of the Missing / Ασαφής Απώλεια στις Οικογένειες των Εξαφανισμένων, η Dr Pauline Boss [καθηγήτρια και κλινική επόπτρια στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, που εργάζεται για τη σύνδεση της οικογενειακής επιστήμης και της κοινωνιολογίας της οικογένειας με την οικογενειακή θεραπεία και την οικογενειακή ψυχολογία] ισχυρίζεται ότι μια μορφή διφορούμενης / ασαφούς απώλειας προκαλείται όταν τα αγαπημένα πρόσωπα εξαφανίζονται ξαφνικά ή όταν δεν είμαστε σίγουροι αν είναι ζωντανοί ή νεκροί. Γράφει «Για τις οικογένειες που μένουν πίσω – όταν [πχ] οι στρατιώτες κηρύσσονται αγνοούμενοι στη δράση ή οι συγγενείς εξαφανίζονται κατά τη διάρκεια πολιτικών αναταραχών και εμφύλιων συγκρούσεων – το να μην γνωρίζουμε εάν ένα αγαπημένο πρόσωπο είναι νεκρό ή ζωντανό υπερβαίνει τη συναισθηματική μας κατανόηση. Σε όλο τον κόσμο, τρομοκράτες απαγάγουν μέλη της οικογένειας τόσο συχνά που ο όρος «desaparecido» (εξαφανισμένος) έχει μπει στο κοινό λεξιλόγιο στην Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Κολομβία, τη Χιλή, τον Παναμά, το Περού, το Μεξικό και άλλες χώρες…».

Σε αυτό το άρθρο ο Boss διακρίνει δύο βασικούς τύπους ασαφούς απώλειας. Στον πρώτο τύπο οι άνθρωποι απουσιάζουν σωματικά, αλλά είναι ψυχολογικά παρόντες, και παρόλο που μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι νεκροί, τα σώματά τους δεν έχουν βρεθεί. Στον δεύτερο τύπο, τα άτομα είναι σωματικά παρόντα, αλλά λόγω εθισμού, βαθιάς κατάθλιψης ή άνοιας, κ.λπ., απουσιάζουν γνωστικά και συναισθηματικά.  Με την ασαφή απώλεια οι άνθρωποι δεν μπορούν να προχωρήσουν. Το να μην γνωρίζουμε με βεβαιότητα εάν ένα αγαπημένο πρόσωπο ή ένα μέλος της οικογένειας είναι νεκρό ή ζωντανό μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα αδυναμίας, άγχους, κατάθλιψης, θυμού, οικογενειακής σύγκρουσης και σωματοποίησης. Έχει κάποιες από τις επιπτώσεις του  gaslighting. Η αβεβαιότητα κρατά τους ανθρώπους κολλημένους. Δεν μπορεί κανείς να γκρεμίσει την άρνηση ή να παραιτηθεί από την ελπίδα ή να προχωρήσει στη διαδικασία του πένθους. Αυτό συμβαίνει γιατί όπως γράφει η Pauline Boss: «οι άνθρωποι δεν μπορούν να κατανοήσουν γνωστικά την κατάσταση. και το να μην γνωρίζουμε αν το μέλος της οικογένειας θα επιστρέψει εμποδίζει την ανασυγκρότηση των οικογενειακών και συζυγικών ρόλων, κανόνων και τελετουργιών. Η ασάφεια καταστρέφει τους συνήθεις δείκτες της ζωής ή του θανάτου, επομένως η αγωνία ενός ατόμου δεν επικυρώνεται ποτέ. Η κοινότητα χάνει την υπομονή της λόγω της έλλειψης κλεισίματος / closure και οι οικογένειες απομονώνονται. Η ασάφεια κάνει ακόμη και τους πιο δυνατούς ανθρώπους να αμφισβητούν την άποψή τους για τον κόσμο ως ένα δίκαιο, ασφαλές και κατανοητό μέρος. Τέλος, η ασαφής απώλεια που επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι σωματικά και συναισθηματικά εξουθενωτική».

Η Boss προσθέτει ότι «η θεωρία της προσκόλλησης του Bowlby υποδηλώνει ότι ίσως είναι αδύνατο να απαγκιστρωθεί κανείς ένα αγαπημένο πρόσωπο εκτός και αν μπορεί να συμμετάσχει ενεργά στις τελετουργίες τιμής και αποχαιρετισμού που ξεκινούν τη διαδικασία της αποσύνδεσης / the process of detachment».  Ως θεραπεύτρια  προτείνει ότι οι άνθρωποι  χρειάζονται καθοδήγηση για να εκφράσουν τον θυμό, τον φόβο, την αμφιθυμία, την ελπίδα τους κι επίσης, πρέπει να μάθουν να ανέχονται την ασάφεια, να συμμετέχουν σε οικογενειακές ή κοινοτικές γιορτές  / τελετουργίες και στην αφήγηση ιστοριών και αναπόληση του αγνοούμενου. Οι άνθρωποι πρέπει να καταλάβουν πώς να ανασυνθέσουν την ταυτότητα και τους ρόλους τους και πώς να ζήσουν χωρίς τη βεβαιότητα, διαφορετικά η θλίψη τους θα παραμείνει παγωμένη στη θέση της.

Σύμφωνα με την Boss, η ασαφής απώλεια μπορεί επίσης να προκύψει από την επιδείνωση της υγείας, το οικολογικό άγχος, το διαζύγιο, την απώλεια της πατρίδας μέσω της μετανάστευσης, τον εγκλεισμό ενός γονέα και πολλές άλλες εμπειρίες.. Επίσης η Boss, καθώς και πολλοί άλλοι πιο πρόσφατα, αμφισβητεί την ιδέα ότι φτάνουμε στο «κλείσιμο». Πιστεύει ότι είναι ένας μύθος που πρέπει να εγκαταλείψουμε. Αντίθετα, μπορούμε να μάθουμε να ζούμε όσο καλύτερα μπορούμε με τη θλίψη και την απώλεια και να την νοηματοδοτούμε ή να αποδεχόμαστε την χωρίς νόημα φύση της απώλειας ή και την μη ικανότητα νοηματοδότησης  ορισμένων απωλειών, ενώ προσπαθούμε να βρούμε νόημα σε κάτι άλλο.

Η Dr Pauline Boss μιλάει για την ασαφή απώλεια και άλλες πτυχές της δουλειάς της στη διεύθυνση: https://www.youtube.com/watch?v=woFXkVKbeWA –

Κι ένας διαλογισμός σχετικά με την απώλεια και τη θλίψη από τον Jack Kornfield στη διεύθυνση: https://jackkornfield.com/meditation-grief/

Θα αναφερθώ επίσης σε ένα podcast με τίτλο: Stretch Your Heart and Say What You Mean / Άνοιξε Την Καρδιά Σου και Πες Αυτό Που Εννοείς, όπου οι Oren Jay Sofer και Tami Simon μιλούν για την μη βίαιη επικοινωνία που βασίζεται στην ενσυνειδητότητα.

Συζητούν πώς ο Oren Jay Sofer ενσωματώνει την ενσυνειδητότητα,  σωματικές παρεμβάσεις και τη μέθοδο της μη βίαιης επικοινωνίας του Dr Marshall Rosenberg, τη δύναμη της πρόθεσης στην επικοινωνία, την περιέργεια, την ταπεινοφροσύνη και την καλοσύνη, το πώς η εστίαση σε ότι έχει σημασία μειώνει την αντιδραστικότητα και την άμυνα, τη σχέση μεταξύ συμπόνιας και τηw μη βίαιης επικοινωνίας,  και την αξία της μετάβασης από την προβολή ευθύνης στην ξεκάθαρη έκφραση των αναγκών μας. Σε σχέση με τις ανάγκες μας, ο Sofer λέει: «Έτσι μπορούμε απλώς να κάνουμε αυτή την ερώτηση κατά τη διάρκεια της ημέρας ως έναν τρόπο να μάθουμε πώς να μετατοπίζουμε το επίκεντρο της προσοχής μας, από αυτό που ονομάζουμε στη μη βίαιη επικοινωνία «οι στρατηγικές μας», που είναι οι συγκεκριμένες συμπεριφορές και ενέργειες μας σύμφωνα με την υποκείμενη ανάγκη.

«Τι στ’ αλήθεια με οδηγεί σε αυτή τη συμπεριφορά; Τι επιδιώκω πραγματικά στην καρδιά μου;»

Σημειώνει, ωστόσο, ότι αυτό δεν είναι τόσο εύκολο γιατί οι πρώιμες εμπειρίες και η κουλτούρα  μας συχνά έχουν μπλοκάρει την ικανότητά μας να συνειδητοποιούμε ακόμη και τις βαθύτερες ανάγκες μας.

Ο Sofer λέει:

«…. Μέχρι την ηλικία ίσως των οκτώ ή εννέα χρονών κι από εκεί και πέρα, όλοι έχουμε εσωτερικεύσει ένα σωρό μηνύματα σχετικά με το αν επιτρέπεται ή όχι να έχουμε ανάγκες και ποιες ανάγκες επιτρέπεται να έχουμε βάση του φύλου στο οποίο έχουμε κοινωνικοποιηθεί, την τάξη μας, το εκπαιδευτικό μας υπόβαθρο, την κουλτούρα μας ή το θρησκευτικό μας υπόβαθρο. Έτσι, για μένα, καθώς προσδιορίζομαι ως άντρας, ήταν επιτρεπτό να νιώθω θυμό και να έχω ορισμένες ανάγκες, αλλά δεν ήταν εντάξει να νιώθω φοβισμένος ή ευάλωτος ή να θέλω επιβεβαίωση ή σύνδεση. Ήταν πράγματα για τα οποία με ντρόπιαζε η κουλτούρα και η κοινωνία μας ως νεαρό αγόρι. Καθώς μαθαίνουμε να εντοπίζουμε τις ανάγκες μας, συναντάμε εμπόδια σχετικά με τον τρόπο που έχουμε κοινωνικοποιηθεί, τα οποία συχνά συνοδεύονται από πολύ οδυνηρά συναισθήματα και παρελθοντικές  εμπειρίες που απαιτούν χρόνο και ενέργεια και προσπάθεια για να θεραπευτούν / επουλωθούν, να αναγνωρίσουμε τον πόνο και την απώλεια και θλίψη που σου λένε ότι δεν έχεις σημασία. Δεν το δικαιούσαι αυτό. Είσαι εγωιστής…..

Και το να αρχίσεις πραγματικά να επανεξετάζεις  και να διεκδικείς το τι σημαίνει να είσαι ολοκληρωμένος  άνθρωπος και ότι το να  έχεις ανάγκες δεν σημαίνει ότι οι ανάγκες των άλλων δεν έχουν σημασία ή ότι γίνονται αόρατες. Στην πραγματικότητα, όσο περισσότερο είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε και να αναγνωρίσουμε τις δικές μας ανάγκες, τόσο πιο συνειδητοποιημένοι και ευαίσθητοι γινόμαστε στις ανάγκες των άλλων. Όταν δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να έχει τις δικές μας ανάγκες, τείνουμε να κάνουμε τους άλλους να ντρέπονται για τις δικές τους ανάγκες και να κατηγορούμε και να ενοχοποιούμε τους άλλους που ζητούν πράγματα.

Γιατί αν δεν επιτρέπω στον εαυτό μου, ας πούμε, για παράδειγμα, να ζητήσει υποστήριξη, να πάρω βοήθεια όταν τη χρειάζομαι, και μετά έρθεις εσύ σε μένα και ζητήσεις βοήθεια, υπάρχει ένα μέρος της καρδιάς μου που θα νιώσει “Λοιπόν, γιατί να το έχεις εσύ; Δεν μου δίνεται εμένα. Οπότε βούλωσε το.» Ή αρχίζουμε να πιστεύουμε το αντίθετο, ότι η αίσθηση της αυτοεκτίμησής μου καθορίζεται από το πόσο μπορώ να βοηθήσω τους άλλους. Έτσι, εσωτερικεύουμε όλα αυτά τα μηνύματα, και όλα αυτά έρχονται στην επιφάνεια καθώς αρχίζουμε να διερευνούμε ποιες είναι στην πραγματικότητα οι ανάγκες μας και αυτό μπορεί να είναι πολύ δύσκολο. Έτσι, κι αυτό είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό μέρος του ταξιδιού».

Κύματα, τέχνη, ελευθερία λόγου, θάρρος και στερεότυπα        Η μετάφραση έχει ολοκληρωθεί

«Οι σέρφερ, επειδή είναι εκτεθειμένοι στην άγρια ​​φύση, έχουν κάτι που το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας έχει χάσει. Το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας είναι εντελώς αποκομμένο από την άγρια ​​φύση, εντελώς αποκομμένο από τον φυσικό κόσμο στον οποίο ζει….. Στην εποχή που ζούμε όπου έχουμε τόσο διαιρεμένες  κοινωνίες, ποιοι είναι πιο προετοιμασμένοι και πιο παγκοσμιοποιημένοι και πιο ενσωματωμένοι στον φυσικό κόσμο και την παγκόσμια κοινότητα από τους σέρφερ;». Drew Kampion

«Θάρρος δεν σημαίνει ότι δεν φοβάσαι. Θάρρος σημαίνει ότι δεν αφήνεις τον φόβο να σε σταματήσει. Θάρρος, θυσία, αποφασιστικότητα, δέσμευση, αντοχή, καρδιά / κουράγιο, ταλέντο, κότσια. Από αυτό είναι φτιαγμένα τα μικρά κορίτσια: ας πάει στο καλό το από ζάχαρη και μπαχαρικά**» (αναφέρεται σε παραδοσιακό παιδικό ποίημα  που λέει ότι τα κοριτσάκια είναι φτιαγμένα από ζάχαρη και μπαχαρικά) Bethany Hamilton

«Έχετε υπόψη ότι η θλίψη δεν διαλύεται απλώς. Θα παρατηρήσετε πώς η θλίψη αναδύεται κατά κύματα και σταδιακά, με αυξανόμενη συμπόνια, γεννιέται περισσότερος χώρος γύρω της. Ας πάρει το χρόνο της. Η καρδιά ανοίγει στον καιρό της / στην δική της εποχή, και σιγά-σιγά, κενά νέας ζωής – εισχωρούν στα σύννεφα της βροχής – εμφανίζονται. Το σώμα χαλαρώνει και εμφανίζονται πιο ελεύθερες αναπνοές. Αυτός είναι ένας φυσικός κύκλος που μπορεί κανείς να εμπιστευτεί: πώς η ζωή —και η καρδιά— ανανεώνονται. Όπως η άνοιξη μετά το χειμώνα, συμβαίνει πάντα». Jack Kornfield

 «Είμαι άνθρωπος δημοκρατικός και πιστεύω στην ελευθερία του λόγου. Ο καθένας μπορεί να εκφραστεί όπως θέλει. Απόψεις και απόψεις. Απλά, είναι πολύ θλιβερό να υπάρχει τόσος φθόνος και κακία. Τελικά, διαπιστώνω για άλλη μία φορά ότι ο καθένας «βλέπει» αυτό που έχει μέσα του.» Άλκηστης Πρωτοψάλτη

Σήμερα θα μοιραστώ μερικά από τα σχέδια που έκανα ενώ δούλευα έναν νέο πίνακα. H ζωγραφική με πινέλα απαιτεί περισσότερο χρόνο, αλλά συνήθως υπάρχουν περισσότερες ιδέες για ζωγραφιές από όσες θα μπορούσα να ζωγραφίσω ποτέ. Έτσι, το σχέδιο, που είναι μια πιο γρήγορη διαδικασία, μου επιτρέπει να αποτυπώσω περισσότερες ιδέες. Αυτά τα σχέδια αντικατοπτρίζουν μερικές καλοκαιρινές σκέψεις στην παραλία και στη θάλασσα, καθώς και την ενασχόλησή μου με υλικό σχετικό με την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης, που, αν πραγματικά το σκεφτεί κανείς, είναι τα δύο θεμελιώδη δικαιώματα που επηρεάζουν κάθε άλλο ανθρώπινο δικαίωμα, κι επίσης, κάθε τομέα της ζωής μας από την κούνια μέχρι το τέλος. Επιπλέον, αυτά τα δικαιώματα προστατεύουν και βοηθούν στην οικοδόμηση πιο ανοιχτών δημοκρατικών κοινωνιών αντί για πιο σκοτεινά αυταρχικά καθεστώτα.

Σε σχέση με την ελευθερία του λόγου και το δικαίωμα ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης, ο Kenan Malik, αρθρογράφος και συγγραφέας του Observer, γράφει: «Σε μια πλουραλιστική κοινωνία η ελευθερία του λόγου καθίσταται ιδιαίτερα σημαντική. Σε τέτοιες κοινωνίες, είναι αναπόφευκτο και, μερικές φορές, σημαντικό οι άνθρωποι να προσβάλλουν τις ευαισθησίες των άλλων. Είναι αναπόφευκτο, γιατί εκεί όπου οι διαφορετικές πεποιθήσεις είναι βαθιά ριζωμένες, οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες». Χωρίς την ελευθερία του λόγου τίποτα δεν θα μπορούσε να αμφισβητηθεί και δεν θα σημειωνόταν πρόοδος. Παρόλο που όλοι γνωρίζουμε αυτή την αλήθεια, οι άνθρωποι που επικρίνουν ή αμφισβητούν κάθε είδους status quo (κατεστημένου) ή απλά μιλούν για δυσάρεστες αλήθειες έχουν υποστεί διώξεις σε βάθος χρόνου, αλλά χωρίς να μιλάμε και να διαφωνούμε δεν θα υπήρχε κίνηση προς τα εμπρός σε κανέναν τομέα της ζωής μας ή κλάδο της επιστήμης. Για τις γυναίκες, το να μιλάνε για δυσάρεστες αλήθειες ή να επιθυμούν ελευθερία έκφρασης και ίση μεταχείριση συχνά έχει αποδειχτεί ένα επικίνδυνο ταξίδι. Σε μια πρόσφατη συνέντευξη, η Nan Sloane, συγγραφέας, εκπαιδεύτρια και ομιλήτρια που η δουλειά της εστιάζει στον ρόλο των γυναικών στον δημόσιο χώρο, ιδιαίτερα στην πολιτική στη Βρετανία, μίλησε για το νέο της βιβλίο που επικεντρώνεται στους αγώνες και τις σοβαρές διώξεις [συμπεριλαμβανομένης της φυλάκιση γυναικών και των μωρών τους σε φρικτές συνθήκες] που υπέφεραν οι γυναίκες που αγωνίστηκαν για την ελευθερία του λόγου και την ελευθερία των πεποιθήσεων στη Βρετανία τον 19ο αιώνα πριν από τον αγώνα που έδωσαν οι σουφραζέτες για πολιτικά δικαιώματα.

Ξεκίνησα επίσης να διαβάζω ένα κάπως καλοκαιρινό βιβλίο για τις γυναίκες σέρφερ με τον τίτλο Γυναίκες πάνω στα Κύματα / Women on Waves από τον Jim Kempton. Εκεί που μένω φυσάει συχνά, αλλά δεν έχουμε γιγάντια απειλητικά κύματα όπως λόγου χάρη στη Χαβάη ή σε άλλα μέρη του πλανήτη, που προκαλούν πρωτόγονους φόβους και δέος τόσο για τη δύναμη της φύσης όσο και για τους γενναίους και ταλαντούχους άνθρωπου που πετούν και χορεύουν πάνω στο νερό. Στην Ελλάδα συνάντησα μεγάλα κύματα στα Μάταλα, στην Κρήτη στα είκοσί μου. Παρόλο που φοβόμουν έμπαινα στη θάλασσα. Πολύ αμφιβάλλω αν θα κολυμπούσα σε τέτοια ταραχώδη νερά τώρα. Η περιοχή έχει πολλά σπήλαια λαξευμένα σε απαλή λευκή πέτρα πριν από χιλιάδες χρόνια. Υπάρχουν επίσης αρκετές σπηλιές κάτω από το νερό. Θεωρούνταν τάφοι της Ρωμαϊκής και Χριστιανικής Περιόδου και πολλές από αυτές έχουν δωμάτια, σκαλοπάτια, κρεβάτια ή παράθυρα που υποδηλώνει ότι τα σπήλαια χρησιμοποιούνταν ως καταλύματα στην προϊστορική εποχή. Στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 παρείχαν καταφύγιο στους χίπις.

Ο Τζακ Λόντον περιγράφει όμορφα αυτά τα γιγάντια κύματα και τους σέρφερ: «Εκεί που την προηγούμενη στιγμή ήταν μόνο η μεγάλη ερημιά και ο ακατανίκητος βρυχηθμός, τώρα βρίσκεται ένας άντρας / άνθρωπος,  όρθιος, γεμάτος ανάστημα, που δεν αγωνίζεται ξέφρενα μέσα σε αυτή την άγρια ​​κίνηση, δεν είναι θαμμένος, συντριμμένος και χτυπημένος. από εκείνα τα πανίσχυρα τέρατα, αλλά στέκεται πάνω από όλα, ήρεμος και υπέροχος, τοποθετημένος στη ζαλισμένη κορυφή, τα πόδια του θαμμένα στον αφρό που αναδεύεται, ο καπνός από αλάτι ανεβαίνει μέχρι τα γόνατά του, κι όλος ο υπόλοιπος στον ελεύθερο αέρα και το φως του ήλιου που αναβοσβήνει, και πετάει στον αέρα, πετά προς τα εμπρός, πετάει τόσο γρήγορα όσο και το κύμα πάνω στο οποίο στέκεται. Είναι ένας Ερμής — ένας ηλιοκαμένος Ερμής. Οι φτέρνες του είναι φτερωτές και μέσα τους βρίσκεται η ταχύτητα της θάλασσας».

Το βιβλίο Γυναίκες πάνω στα Κύματα εστιάζει στις γυναίκες σέρφερ, τα σπουδαία τους επιτεύγματα, τους αγώνες και το εκπληκτικό τους σθένος. Απλώς ρίχνοντας μια ματιά στο βιβλίο διαβάζει κανείς για εκπληκτικά κατορθώματα, απίστευτη αποφασιστικότητα και αγάπη για το σερφ, μάχες με αντιξοότητες, αλτρουισμό, ακτιβισμό, και καλά έργα για την υποστήριξη νεαρών κοριτσιών σέρφερ και άλλων σκοπών. Ένα παράδειγμα είναι το παιδί θαύμα του σέρφ από τη Χαβάη, η Bethany Hamilton, η οποία αφού έχασε το χέρι της σε επίθεση καρχαρία το 2003, επούλωσε θαρραλέα και σε λιγότερο από ένα μήνα μετά τη δοκιμασία της επέστρεψε στο κορυφαίο ανταγωνιστικό σέρφινγκ και αντιμετώπισε ένα κύμα σαράντα ποδιών. Κέρδισε διαγωνισμούς και το Εθνικό Πρωτάθλημα του 2005. Μετά την εμπειρία της άρχισε να δίνει ομιλίες εμψύχωσης και έγραψε οκτώ βιβλία. Ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή της έχει εμπνεύσει ακόμη περισσότερα νεαρά κορίτσια. Συνέχισε να κάνει σερφ και το 2013 παντρεύτηκε και απέκτησε τρία παιδιά. Η Bethany Hamilton δεν είναι η μόνη σέρφερ που αναφέρεται στο βιβλίο που θριάμβευσε μετά από τραγωδία. Μια άλλη σέρφερ, η Κάρμεν Λόπεζ, μια τυφλή Αυστριακή σέρφερ από την Ισπανία, έθεσε επίσης ένα υποδειγματικό πρότυπο επιτυχίας στα κύματα και στη ζωή. Στα είκοσι ένα της, έγινε η πρώτη τυφλή σέρφερ που αγωνίστηκε. Από ιστορία σε ιστορία βλέπουμε από τι είναι φτιαγμένες οι γυναίκες και οι άνθρωποι γενικότερα και τι μπορούν να επιτύχουν όταν αφιερώνουν την προσπάθειά τους σε πράγματα που αγαπούν να κάνουν και να είναι, με την υποστήριξη της κοινότητας.

Θα τελειώσω αυτό το μέρος με ένα σύντομο απόσπασμα από το βιβλίο «Η Cunningham συνέχισε να καταγράφει το κίνημα των γυναικών των μεγάλων κυμάτων. Έμοιαζε να καταλαβαίνει ότι αδράχνει την πρόκληση και την αμεσότητα – το μήνυμα ζωής άδραξε την μέρα– σαν να αντιπροσώπευε τη γυναικεία ιδιότητα σε όλο της το παγκόσμιο μεγαλείο. «Η επιβίωση είναι μέρος αυτού που κάνω», είπε. «Για μένα αυτό είναι σαν μια αφύπνιση: ότι έχω μόνο μια ευκαιρία στη ζωή και θα πάω εκεί έξω πιο αποφασισμένη από ποτέ».

Επίσης, ως συνέχεια των θεμάτων που ανέλυσα στην προηγούμενη ανάρτησή μου, μοιράζομαι έναν σύνδεσμο: https://toddkashdan.substack.com/p/is-the-self-help-industry-for-black?utm_source=substack&utm_medium =email&utm_content=share, ενός άρθρου του Δρ. Todd Kashdan, στο οποίο συζητά τα στερεότυπα σε σχέση με την ευαλωτότητα και το θάρρος που έχουν μελετηθεί από την Brene Brown και άλλους. Δυστυχώς, όλοι κατασκευάζουμε πεποιθήσεις και σχηματίζουμε απόψεις στηριζόμενοι  στις πρώτες εντυπώσεις, σε λίγες πληροφορίες ή σε διαθέσιμα στερεότυπα στην κοινωνία. Εν μέρει το κάνουμε αυτό γιατί ο εγκέφαλός μας διευκολύνει τη διαδικασία της κατηγοριοποίησης προκειμένου να εξοικονομεί ενέργεια και χρόνο. Μερικές φορές τα στερεότυπα μπορεί να είναι ακίνδυνα ή μπορεί να βασίζονται σε κάποια γενική ομαδική τάση, αλλά συχνά μπορούν να οδηγήσουν σε μια ποικιλία – ισμών. Ο Kashdan γράφει: «Κανείς από εμάς δεν έχει ανοσία στην κατασκευή πεποιθήσεων για άλλα άτομα που βασίζονται σε μια «λεπτή φέτα» πληροφοριών. Ξεκινά με υποθέσεις για ομάδες που βασίζονται σε μια μικρή ποσότητα πληροφοριών που στη συνέχεια αναθέτουμε σε άτομα που ανήκουν σε αυτήν την ομάδα». Λέει ότι συχνά κάνουμε υποθέσεις για τα ενδιαφέροντα, το στυλ ή τις αξίες των ανθρώπων, αντί για αμφιλεγόμενα αμετάβλητα χαρακτηριστικά όπως το φύλο, τη «φυλή» και την ηλικία, και πιστεύουμε ότι αυτές οι προκαταλήψεις είναι αβλαβείς. ένα χιουμοριστικό τροπάριο, αλλά όταν κάνουμε υποθέσεις για ένα άτομο με βάση αυτό που είναι ορατό μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, η κατασκευή των στερεοτύπων μας μοιάζει με σεξισμό, ρατσισμό ή προκαταλήψεις σχετικά με την ηλικία.»  Ο Kashdan αναφέρεται στην έρευνα και προτείνει ότι δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε καμία φυλετική ομάδα ως ένα σύνολο εναλλάξιμων ατόμων και είναι λογικό να επιτρέπεται η ποικιλομορφία εντός (όχι μόνο μεταξύ) των δημογραφικών ομάδων. Γράφει: «Ένα από τα αγαπημένα μου αξιώματα της πολιτισμικής ψυχολογίας είναι ότι υπάρχει μεγαλύτερη μεταβλητότητα μέσα σε μια ομάδα παρά μεταξύ των ομάδων, αλλά το αγνοούμε αυτό λόγω της επιθυμίας μας για απλότητα».

Θα τελειώσω αυτήν την ανάρτηση κοινοποιώντας έναν διαλογισμό για τη θλίψη / το πένθος – το θέμα μιας πρόσφατης ανάρτησης στη διεύθυνση: https://jackkornfield.com/meditation-grief/  από τον Jack Kornfield, Ph.D, έναν παγκοσμίου φήμης ψυχολόγο, συγγραφέα και δάσκαλο. Είναι ένας από τους βασικούς δασκάλους που εισήγαγαν τη βουδιστική πρακτική ενσυνειδητότητας στη Δύση.

Και ένα σύντομο βίντεο στη διεύθυνση: https://www.youtube.com/watch?v=pktDqFy5IcE στο οποίο ο David Attenborough [Άγγλος ραδιοτηλεοπτικός παραγωγός, βιολόγος, φυσικός ιστορικός και συγγραφέας. Η φιλμογραφία του ως συγγραφέας, παρουσιαστής και αφηγητής διήρκεσε οκτώ δεκαετίες] μας εξηγεί Το Δέντρο της Ζωής / The Tree of Life