Μέρος πρώτο
Μύθοι
«Οι γυναίκες έχουν αγνοηθεί, γελοιοποιηθεί, τιμωρηθεί, ακόμη και σκοτωθεί για τις απόψεις τους από πάντα. Αλλά χωρίς την εξισορροπητική δύναμη της φωνής της —της γυναικείας φωνής— τα πράγματα σε αυτόν τον κόσμο καταλήγουν σε καταστροφή. Το παραμύθι της Κασσάνδρας είναι το παραμύθι σου. Είναι το παραμύθι όλων μας. Πρέπει να μιλήσουμε και πρέπει να μας πάρουν στα σοβαρά. Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που τελειώνει η ιστορία…» (Από το βιβλίο της Elizabeth Lesser, Cassandra Speaks)
Ιστορίες και μύθοι κολυμπούν στο ασυνείδητό μας και είναι ζωντανοί στις σύγχρονες κοινωνίες μας, ακόμα κι αν αυτό δεν είναι πάντα εμφανές. Χρωματίζουν τον τρόπο ύπαρξης και σκέψης μας, τη λογοτεχνία και την τέχνη, και τον κοινωνικό λόγο (social discourse). Υποστηρίζουν πατριαρχικές αξίες και θεμελιώνουν τις δυναμικές των σχέσεων μας. Σε μια προσωπική αφήγηση που γράφω τα τελευταία χρόνια, επιστρέφω συχνά σε μύθους και ιστορίες που είναι ζωντανοί στην κουλτούρα μας. Επιστρέφω και σε μυθολογικά πρόσωπα στις ζωγραφιές μου. Τα σχέδια της σημερινής ανάρτησης που φτιάχνω τον τελευταίο μήνα περιέχουν πρόσωπα από την αρχαία ελληνική μυθολογία όπως την Πανδώρα, την Κασσάνδρα, την Γαλάτεια και τον Πυγμαλίωνα, την Περσεφόνη, την Υγεία που σχετίζονται με τον Έλληνα θεό της ιατρικής, τον Ασκληπιό.
Μερικά σύντομα αποσπάσματα από αυτήν την προσωπική αφήγηση:
«Οι μύθοι απεικονίζουν με μεγάλη οικονομία τη γεωγραφία της ψυχής μας, το ταξίδι της ζωής μας, καθώς και τον λόγο διαφόρων ομάδων/ group discourse …… Οι μύθοι, τα παραμύθια και η λαογραφία σε όλες τις κουλτούρες κι εποχές αντανακλούν τα ταξίδια μας στον έξω κόσμο, αλλά και τα ταξίδια της ψυχής. Αυτά τα αφηγήματα μπορούν να διαβαστούν σε υποκειμενικό και αντικειμενικό επίπεδο. Οι χαρακτήρες μπορούν να αντανακλούν πτυχές της ψυχής μας και του συλλογικού ασυνείδητου, καθώς και τρόπους λειτουργίας των εξωτερικών κοινωνικών πλαισίων. Οι ιστορίες έχουν την ικανότητα να μας αφυπνίσουν σχετικά με τον προσωπικό μας κόσμο, αλλά και την πολυπλοκότητα του κόσμου…..
Υπάρχουν πολλές θεωρίες για την προέλευση της πατριαρχίας και οι περισσότερες συμφωνούν ότι όσον αφορά τον έλεγχο των γυναικών από τους άνδρες εμπλέκονται πολιτικές και οικονομικές αιτίες. Με απλά λόγια, η πατριαρχία μπορεί να οριστεί ως η καταπίεση και η αντικειμενοποίηση των γυναικών από τους άνδρες μέσω των συγγενικών σχέσεων, της κουλτούρας και της θρησκείας, της βίας, και μέσω των μύθων, ιδεών και του κοινωνικού λόγου που παρουσιάζουν τις κοινωνικές ανισότητες ως κάτι φυσικό……..
Μέσα από ιστορίες και μύθους που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, κατά τη διάρκεια χιλιάδων ετών, ενισχύονται συγκεκριμένα μηνύματα και ρόλοι……. Καθώς διέσχιζα τον λαβύρινθο του νου ανακάλυψα ότι η ψυχή μου ήταν μια πλούσια δεξαμενή ελληνικής μυθολογίας και θρησκευτικών αρχέτυπων που δεν ήταν ιδιαίτερα αισθητά στη συνειδητή μου επίγνωση, και που αντανακλούσε δυναμικές της ζωής μου, κι επίσης συνέδεε την προσωπική μου ιστορία με το ευρύτερο κύμα της ανθρώπινης, και δη της γυναικείας, εμπειρίας σε βάθος χρόνου……»
Η Elizabeth Lesser, της οποίας το βιβλίο, Cassandra Speaks, μόλις άρχισα να διαβάζω γράφει: «Γύρισα σε εκείνες τις διδακτικές ιστορίες που η μητέρα μου διάβαζε στα κορίτσια της — την ιστορία του Αδάμ και της Εύας κι άλλες παραβολές της Βίβλου, τους ελληνικούς και ρωμαϊκούς μύθους, τις τραγωδίες του Σαίξπηρ, πολεμικές ιστορίες και ηρωικοί θρύλοι. Είχα απορροφήσει αυτές τις ιστορίες σαν να ήταν η ιστορία της ανθρωπότητας, για τους άνδρες και τις γυναίκες. Αλλά το θέμα είναι ότι οι ιστορίες που δημιουργούνται μόνο από άνδρες είναι στην πραγματικότητα ιστορίες για άνδρες. Ήθελα να εξερευνήσω τι θα είχε συμβεί – και τι μπορεί να συμβεί τώρα – όταν οι γυναίκες είναι επίσης αφηγήτριες. Είτε το ξέρουμε είτε όχι, είτε τις έχουμε διαβάσει είτε όχι, είτε τις πιστεύουμε είτε όχι, η καθημερινότητά μας κατευθύνεται από ιστορίες εκατοντάδων, ακόμη και χιλιάδων ετών… Τα τελευταία χρόνια, σκέφτομαι την ιστορία της Κασσάνδρας σχεδόν κάθε μέρα, καθώς όλο και περισσότερες γυναίκες απαιτούν να τις ακούνε και να τις εμπιστεύονται. Έχω σκεφτεί κι άλλες ιστορίες, αρχαίες και σύγχρονες, μια ολόκληρη σειρά από ιστορίες που οι άνθρωποι αφομοιώνουν εδώ κι αιώνες. Ιστορίες που λένε (περιέχουν) ψευδείς και καταστροφικές αφηγήσεις για γυναίκες και άνδρες, για τη θηλυκότητα και τον ανδρισμό, για τη φύση και τον σκοπό της ζωής. Ιστορίες που θα ήταν φρόνιμο να καταργήσουμε και να τις αντικαταστήσουμε με πιο υγιείς.»
