Η μετάφραση έχει ολοκληρωθεί – 25/08/23

Επί του ανήκειν.

«Αν νιώθεις ότι το ανήκειν σου δοκιμάζεται και αναρωτιέσαι αν αυτό είναι ένα μέρος όπου σε εκτιμούν ευνοϊκά… αυτή η εμπειρία καταλαμβάνει την μνήμη», που ισοδυναμεί με  «διανοητική ενέργεια που αφαιρείται από την μάθηση,  εστίαση, απόδοση, ανάπτυξη. ¨ [Geoffrey Cohen, καθηγητής του Στάνφορντ ]

“Υπάρχουν τόσες πολλές απειλές που αφορούν το ανήκειν στον κόσμο σήμερα [όπως] εκπαιδευτικά πλαίσια που αποτυγχάνουν, ανισότητες, έλλειψη ευκαιριών — χρειαζόμαστε οπωσδήποτε νέους νόμους, πολιτικές και θεσμούς. Αλλά η ζωή ζει εδώ κάτω στο έδαφος, και υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που μπορούμε όλοι να κάνουμε, εδώ, αυτή τη στιγμή. Ακόμη περισσότερο αν είστε, ας πούμε, διευθυντής ή δάσκαλος. Η επιστημονική έρευνα για τη δημιουργία καταστάσεων / situation-crafting έχει δείξει πόσο ακόμη και μικρές κινήσεις που κάνουν οι δάσκαλοι και οι μέντορες μπορούν μερικές φορές, κάτω από τις σωστές  περιστάσεις, να έχουν επιπτώσεις που αλλάζουν τη ζωή. Είναι εκπληκτικό το πόσο μπορεί να διαρκέσει  ο αντίκτυπος μιας μικρής χειρονομίας, ακόμη και ενός χαμόγελου, στις ζωές των ανθρώπων. Αν το πολλαπλασιάσουμε με εκατομμύρια ανθρώπους ίσως μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο.¨” [Συζήτηση μεταξύ Geoffrey Cohen & Lee Simmons]

“Το αληθινό ανήκειν και η αυτοεκτίμηση δεν είναι αγαθά· δεν διαπραγματευόμαστε την αξία τους με τον κόσμο. Η αλήθεια για το ποιοι είμαστε ζει στις καρδιές μας. Η έκκληση μας για θάρρος είναι να προστατεύσουμε την άγρια  καρδιά μας από τη συνεχή αξιολόγηση, ειδικά τη δική μας (αξιολόγηση) . Κανείς δεν ανήκει εδώ περισσότερο από εσένα.” Brené Brown

Στη σημερινή ανάρτηση έχω συμπεριλάβει ένα απόσπασμα από πιο προσωπική γραφή, με την οποία ασχολήθηκα κυρίως από το 2016 έως το 2018, 2019 ίσως. Αναφέρεται στην εκπαίδευση και το ανήκειν και την αρχή των πραγμάτων. Έχω συμπεριλάβει επίσης επτά νέα σχέδια.

«………. Ο Kernberg (1980, αναφέρεται στο Akhtar, 2004) προτείνει ότι «η χρονική συνέχεια εμποδίζει την ενθυλάκωση της ταυτότητας σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο» και αφήνει χώρο και δυνατότητα μετασχηματισμού με την πάροδο του χρόνου. Κάποια βιβλιογραφία υποδηλώνει ότι όταν κάποιος εγκατασταθεί σε μια νέα χώρα, η προσαρμογή και η ενοποίηση / ολοκλήρωση  της νέας ταυτότητας συμβαίνουν επίσης μέσω της απόκτησης της νέας γλώσσας, η οποία διευκολύνει την εμφάνιση μιας νέας επανενοποιημένης ταυτότητας. Η εκμάθηση μιας γλώσσας είναι μια διαδικασία όχι μόνο απόκτησης νέου λεξιλογίου, αλλά και ανάπτυξης της ικανότητας σκέψης και αίσθησης χρησιμοποιώντας τις λέξεις. Αυτό σε κάποιο επίπεδο οδηγεί σε αλλαγές στην κοσμοθεωρία και την ταυτότητά μας. Οι γλώσσες που χρησιμοποιούμε κρατούν τις διάφορες αλλαγές  της ταυτότητας και της αίσθησης του εαυτού μας και καθορίζουν την οργάνωσή του κόσμου από εμάς.

Στη δεκαετία του εβδομήντα, όταν έφτασα στην Ελλάδα, μια αρχαϊκή μορφή της ελληνικής γλώσσας  εξακολουθούσε να χρησιμοποιείται σε περιβάλλοντα όπως τα μέσα ενημέρωσης, η εκπαίδευση, οι δημόσιες υπηρεσίες και η πολιτική. Ήταν η γλώσσα των σχολικών βιβλίων. Η καθαρεύουσα καταργήθηκε επίσημα στα μέσα της δεκαετίας του εβδομήντα όταν εισήχθη η δημοτική ελληνική σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης και διοίκησης. Η δημοτική ήταν η γλώσσα που χρησιμοποιούσαν πολλοί συγγραφείς και ποιητές και οι περισσότεροι άνθρωποι. Ωστόσο, χρειάστηκε χρόνος για να γραφτούν νέα σχολικά βιβλία και να διανεμηθούν στους μαθητές.

Μεγάλωσα σε ένα σπίτι που συζητούσαμε κυρίως για θέματα που αφορούσαν την καθημερινότητά μας. Οι γονείς μου δεν ήταν μορφωμένοι άνθρωποι και τα πρώτα εξωσχολικά διαβάσματα μου ως παιδί ήταν στα αγγλικά. Ακόμα κι έτσι, όταν φύγαμε από την Αυστραλία οι γονείς ένιωθαν σίγουροι ότι θα ήμουν καλά στο νέο σχολείο. Άλλα παιδιά μεταναστών που ξέραμε δεν κατείχαν την γλώσσα τόσο καλά. Ήμουν επίσης ανάμεσα στα παιδιά που πήγαιναν σε ελληνικό σχολείο τα βράδια. Μπορούσα να διαβάζω, να γράφω με σωστή ορθογραφία και να μιλάω τη γλώσσα, έτσι όλα θα πήγαιναν καλά.

Την πρώτη μέρα του γυμνασίου έπαθα ένα πολιτισμικό σοκ, το οποίο χειροτέρευε όσο περνούσαν οι μέρες. Τα πράγματα ήταν τόσο διαφορετικά που κοιτάζοντας πίσω συνειδητοποιώ ότι πρέπει να ένιωθα ελαφρώς αποπροσανατολισμένη. Σύντομα κατάλαβα ότι η κατανόησή μου και η ικανότητά μου να εκφράζομαι στη γλώσσα δεν ήταν στα ίδια επίπεδα με τις συμμαθήτριες μου. Με πείραζαν και για την ξένη προφορά, την οποία δεν είχα καν επίγνωση. Το χειρότερο από όλα ήταν το γεγονός ότι η καθαρεύουσα που ήταν εντελώς άγνωστη σε μένα, δημιουργούσε δυσκολίες όσον αφορά την κατανόηση και κυρίως την στείρα αποστήθιση των περισσότερων μαθημάτων, όπως συνηθιζόταν τότε.

Στα πρώτα μαθήματα των Αρχαίων Ελληνικών ένιωθα χαμένη στο δάσος. Δεν γνώριζα καν την ύπαρξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και δεν ήξερα τίποτα σχετικά με τη σύνταξη. της γλώσσας. Τα ελληνικά τα είχα μάθει εύκολα. Μπορούσα να γράφω ορθόγραφα από μνήμης, αλλά δεν ήμουν εξοικειωμένη με πολλούς γραμματικούς κανόνες ή τη δομή της γλώσσας. Τα μαθήματα ελληνικών στην Αυστραλία ήταν βασικά. Οι καθηγητές στο νέο σχολείο κυμαίνονταν, ως επί το πλείστον, από πολύ απόμακροι έως εξαιρετικά αυταρχικοί. Κάποτε, όταν προσπάθησα να μιλήσω για όλα αυτά σε έναν καθηγητή Μαθηματικών, με είχε αγνοήσει σχολιάζοντας ότι τα Μαθηματικά είναι μια παγκόσμια γλώσσα. Επίσης δεν είχα γράψει ποτέ έκθεση στα ελληνικά. Την πρώτη φορά που μου ζήτησαν να γράψω κάτι για μια σχολική εκδρομή που είχαμε πάει την προηγούμενη μέρα, κατάφερα να γράψω μια δυο μικρές παραγράφους. Ένιωσα κολλημένη στο κάθισμά μου, ντροπή και στα πρόθυρα δακρύων. Δεν ήθελα να παραδώσω το γραπτό. Είχα υπάρξει πολύ καλή μαθήτρια και αυτή η νέα πραγματικότητα ήταν ντροπιαστική και κάπως τρομακτική. 

Αφού άδειασε η αίθουσα, κάποια στιγμή βρήκα το κουράγιο να πλησιάσω την έδρα και να πω στη φιλόλογο ότι δεν είχα γράψει ποτέ έκθεση στα ελληνικά. Ήταν πιο συμπαθητική από τον Μαθηματικό. Μου πρότεινε ιδιωτικά προπαρασκευαστικά μαθήματα, αλλά της είπα ότι δεν πίστευα ότι αυτό θα ήταν δυνατό. Δεν είπε τίποτα άλλο. Στάθηκα κοντά στο γραφείο της για λίγο και καθώς γύριζα για να φύγω, μου είπε: «Ένας εύκολος τρόπος για να βελτιωθείς στη γλώσσα μόνη σου είναι να διαβάζεις λογοτεχνία. Απλώς διάβασε ό, τι μπορείς. Θα σε βοηθήσει με το γράψιμο». Τη θυμάμαι με αγάπη γιατί με είχε ακούσει και είχε μπει στον κόπο να πει μια κουβέντα, να προτείνει κάτι. Δεν χρειάζονται πολλά για να αγγίξεις την καρδιά ενός παιδιού, να φυτέψεις έναν σπόρο.

Ξεκίνησα να διαβάζω ελληνική λογοτεχνία, ό,τι μπορούσα να βρω ή να αγοράσω. Μια λίστα με προτάσεις ίσως να με βοηθούσε. Με το χαρτζιλίκι μου αγόραζα φτηνές εκδόσεις από το τοπικό κατάστημα της επαρχιακής πόλης που ζούσαμε τότε και αργότερα από βιβλιοπωλεία σε άλλα μέρη. Οι περισσότεροι καθηγητές μάλλον με έβλεπαν σαν ένα ξένο αντικείμενο και κάποιοι δεν ενέκριναν τις λογοτεχνικές μου εξερευνήσεις. Κάποια φιλόλογος μου επισήμανε ότι ο Νίκος Καζαντζάκης, που μόλις είχα ανακαλύψει, ήταν απόβλητος. Το είχε διευκρινίσει στην τάξη και είχε προτείνει να διαβάζω το λεξικό και να αποστηθίζω λίστες λέξεων εκτός πλαισίου κάθε βράδυ, προκειμένου να αυξήσω το λεξιλόγιό μου και υποθέτω να μην περιπλανιέται ο νους μου πολύ μακριά. Τα βιβλία περιέχουν ιδέες και άβολες αλήθειες. Ίσως και να γνώριζε κάτι σημαντικό που δεν ήξερα εγώ, αλλά η προσέγγιση της απλά μεγάλωσε το χάσμα. Οι δάσκαλοι, όπως κι όλοι μας, έρχονται από τον τόπο των δικών τους περιορισμών, των τυφλών σημείων τους, του δικού τους προγραμματισμού, της κοινωνικοποίησης τους και των πεποιθήσεων τους. Ο Seth Godin γράφει «επιτρέψτε μου να είμαι ξεκάθαρος. Οι σπουδαίοι δάσκαλοι είναι πραγματικά υπέροχοι. Αλλάζουν ζωές. Τους χρειαζόμαστε. Το πρόβλημα είναι ότι στα περισσότερα σχολεία δεν είναι αρεστοί οι σπουδαίοι δάσκαλοι. Είναι οργανωμένα για να τους εξαφανίσουν, να τους κάνουν να βαρεθούν, να τους κάνουν γραφειοκράτες, και να τους κάνουν μέτριους».

Επηρεασμένη από συνομήλικους, ανακάλυψα σημαντικούς συγγραφείς και ποιητές που θεωρούνταν ριζοσπάστες ή ανήκαν στην αριστερά. Ήμουν πάντα ένα περίεργο παιδί, και εν πάση περιπτώσει, διένυα την πορεία της απόκτησης βιβλίων και γλώσσας, της κατανόησης της νέας κουλτούρας και της διαπραγμάτευσης του ανήκειν χωρίς ιδιαίτερη υποστήριξη από τους ενήλικες. Όλα ήταν καινούργια και ήμουν πολύ μικρή και βαθιά αφελής για το πολιτικό κλίμα στην Ελλάδα εκείνη την εποχή. Κάποιοι καθηγητές θεώρησαν σοφό και θεμιτό να ψάχνουν τη σχολική τσάντα και τα τετράδια μου στα διαλείμματα. Οι πολλές παραβιάσεις εμπιστοσύνης αναπόφευκτα δημιουργούν θυμό και δυσπιστία. Ωστόσο, τόσο ο φόβος της εξουσίας όσο και ο αγώνας εναντίον της μπορεί να κάνει τη ζωή δύσκολη και μπορεί να εμποδίσει τους εφήβους να μάθουν και να λάβουν καθοδήγηση από έμπιστους ενήλικες. Από την άλλη πλευρά, η υγιής εφηβική εξέγερση προάγει την ανεξαρτησία και βοηθά στη διατήρηση των αυθεντικών πτυχών του εαυτού. Όμως, καλό είναι να υπάρχει μια αλληλεπίδραση μεταξύ της αμφισβήτησης και της εξερεύνησης νέων ιδεών και της λήψης καθοδήγησης και υποστήριξης από ενήλικες…..

Το σχολείο άρχισε να μοιάζει καταπιεστικό και όχι ιδιαίτερα ασφαλές, και φαινόταν να μην υπάρχει χώρος για την καλλιέργεια ενός αληθινού, αδιαπραγμάτευτου ανήκειν και ενός ασφαλούς διαλόγου. Όπως ήταν αναμενόμενο, προσανατολίστηκα περισσότερο σε συνομηλίκους, συνομηλίκους μεγαλύτερους από εμένα. Ο Neufeld Gordon και ο Gabor Mate ισχυρίζονται ότι οι συνομήλικοι παίζουν καθοριστικό ρόλο στο αίσθημα αυτοεκτίμησης πολλών παιδιών και αυτό ακριβώς σημαίνει να είσαι προσανατολισμένος στους συνομηλίκους. Καθώς οι συνομήλικοι αντικαθιστούν τους ενήλικες γίνονται εκείνοι που επηρεάζουν την αίσθηση των παιδιών για το τι πρέπει να εκτιμήσουν στον εαυτό τους και στους άλλους. Γράφουν: «Δεν είναι, ωστόσο, όπως ήταν πάντα, όπως έπρεπε ή όπως πρέπει να είναι. Ούτε είναι υγιές το είδος της αυτοεκτίμησης που έχει τις ρίζες της στην αλληλεπίδραση με τους συνομηλίκους».

…. Καθώς βρισκόμαστε στον αυτοκινητόδρομο αυτό το πρωινό του Σεπτέμβρη, τέσσερις δεκαετίες αργότερα, ο νους μου βρίσκεται ήδη μπροστά από τον υπόλοιπο εαυτό μου. έχει σπεύσει στον προορισμό μου και περιπλανιέται ήδη στο παλιό μου σχολείο, στην αυλή του σχολείου με τα σιδερένια κάγκελα μέσα από τα οποία μπορεί να δει κανείς την παραλία με τις αναποδογυρισμένες ψαρόβαρκες και τη θάλασσα, το σπίτι των γονιών μου, τα παλιά σπίτια των συμμαθητών μου, το παλιό ζαχαροπλαστείο, αιχμαλωτίζοντας στιγμές του κοριτσιού που κατοικούσε σε αυτά τα μέρη…. Ο νους μου ιχνηλατεί την συγκεκριμένη κλωστή του υφαντού από την αρχή μέχρι το τέλος, μέχρι την τωρινή στιγμή. Διακρίνει τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα, από απόσταση είναι πάντα πιο εύκολο να παρατηρήσει κανείς…».

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

μ

Η μετάφραση θα ολοκληρωθεί / 11/08/2023

«Είναι μια νέα μέρα μολυσμένη με τους παλιούς τρόπους»

«Σιγά σιγά, συνειδητοποίησα ότι τίποτα δεν ήταν πιο σημαντικό από το να σταματήσω / ει η βία κατά των γυναικών—ότι η βεβήλωση των γυναικών έδειχνε την αποτυχία των ανθρώπων να τιμήσουν και να προστατέψουν τη ζωή» Eve Ensler

Οι περισσότερες αναρτήσεις σε αυτόν τον ιστότοπο σχετίζονται, σε κάποιο βαθμό, με την τέχνη ή το τραύμα. Η σημερινή ανάρτηση δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά σήμερα θα θίξω το πολύ δύσκολο θέμα του ακρωτηριασμού ή κοπής των γυναικείων γεννητικών οργάνων (ΑΓΓΟ) και, ως εκ τούτου, θα μπορούσε να ζορίσει ή να προκαλέσει έντονα συναισθήματα σε κάποιους ανθρώπους. Δεν έχω συμπεριλάβει γραφικές περιγραφές των διάφορων τύπων και διαδικασιών που περιλαμβάνονται στον ΑΓΓΟ, αλλά το ίδιο το θέμα και ορισμένα από τα βίντεο που προτείνονται παρακάτω μπορεί να είναι δύσκολα. Αυτή η ανάρτηση είναι ως επί το πλείστον μια εισαγωγή στο τεράστιο αυτό θέμα για να αυξήσει την ευαισθητοποίηση ή να μας κάνει να σκεφτούμε το θέμα και ίσως να εμπνεύσει κάποιους να κάνουν τη δική τους έρευνα και να καταλήξουν στα δικά τους συμπεράσματα.

Εδώ και δυο εβδομάδες κάνω βουτιές στο σχετικό υλικό – είτε διαβάζοντας μαρτυρίες, είτε κοιτώντας ερευνητικά άρθρα και ιστοσελίδες οργανισμών,  είτε παρακολουθώντας διαθέσιμα βίντεο και ντοκιμαντέρ, είτε εξερευνώντας τέχνη όπως ποίηση και μυθοπλασία. Η έρευνα μου έχει επικεντρωθεί περισσότερο στο εύρος παρά σε μια εις βάθος ανάλυση, γιατί το θέμα ήταν κάπως δύσκολο και πιστεύω ότι, εκτός κι αν κάποιος είναι πολύ κυνικός ή εντελώς κλειστός / μουδιασμένος συναισθηματικά, η επαφή και η ενασχόληση με αυτού του είδους τραύματος και πραγματικότητας δεν είναι εύκολη. Ακόμα και τα στατιστικά στοιχεία είναι συντριπτικά. Στατιστικά στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) δείχνουν ότι περισσότερα από 200 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες που ζουν σήμερα έχουν υποστεί ακρωτηριασμό σε 30 χώρες στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ασία, όπου ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων (ΑΓΓΟ) ασκείται ευρέως. Παγκοσμίως ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος. Ο ΑΓΓΟ πραγματοποιείται κυρίως σε νεαρά κορίτσια μεταξύ της βρεφικής ηλικίας και της ηλικίας των 15 ετών, αν και μπορεί να λάβει χώρα αργότερα και περισσότερες από μία φορές!. Κατά τη διάρκεια της TEDομιλίας της η Leyla Hussein παρέχει ορισμένους αριθμούς: Για παράδειγμα, 24 χιλιάδες κορίτσια κινδυνεύουν στη Βρετανία κάθε χρόνο, μισό εκατομμύριο γυναίκες στην Ευρώπη έχουν υποβληθεί σε αυτήν την πρακτική, κ.λ.π….. [https://www.youtube.com/watch?v=uiTaA0o-7gY].

Θα ξεκινήσω με αποσπάσματα από ένα ποίημα που βρήκα στις ιστοσελίδες της UNICEF και των Ηνωμένων Εθνών:

Ένα ποίημα για την Παγκόσμια Ημέρα Μηδενικής Ανοχής για τον Ακρωτηριασμό των Γυναικείων Γεννητικών Οργάνων

Ο ήλιος διασχίζει τον πρωινό ουρανό. // Είναι μια νέα μέρα μολυσμένη με τους παλιούς τρόπους.  // Κάθεται, ήσυχη, συλλογισμένη, προσπαθεί να είναι γενναία. // Νόμιζε ότι ήταν έτοιμη αλλά οι χτύποι της καρδιάς της την προδίδουν……..

Χέρια που κάποτε αγαπούσαν και γαλουχούσαν, τώρα γίνονται σκληρά και ψυχρά.  // Γιαγιάδες, θείες, μαμάδες. // Συνεχίζουν μια παράδοσης που τις ακρωτηρίασε για πάντα.  // Αλλά και πάλι πρέπει να γίνει, ο σταυρός που σηκώνει η γυναίκα.

ΠΟΝΟΣ, πόνος, πόνος. // Θρυμματίζει την αθωότητά και μουδιάζει τα όνειρά της.  // Ένας πόνος τόσο βαθύς που κρατάει μια ζωή. // Διαπερνά το μέλλον της, μειώνοντάς το σε μέγεθος.  // Μέχρι να μην υπάρχει τίποτα εκεί, μόνο αναμνήσεις από αυτό που θα μπορούσε να ήταν.

ΣΤΑΜΑΤΑ. Ξανά από την αρχή. Σβήσε. / / Είναι μια νέα αυγή. // Οι λεπίδες αντικαταστάθηκαν από βιβλία και στυλό.  // Οι φόβοι μετατράπηκαν σε φιλοδοξίες. // Η απόγνωση έγινε ΕΛΠΙΔΑ.

Δεν θα υποφέρει άλλο στο όνομα της θρησκείας. //  Η παράδοση δεν θα παραβιάζει πλέον τα δικαιώματά της. // Πρέπει να υπερασπιστούμε και να προστατέψουμε την παιδική της ηλικία.

Σήκω κοριτσάκι, έχει έρθει μια νέα μέρα.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) διευκρινίζουν ότι ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων (ΑΓΓΟ) περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες που περιλαμβάνουν αλλοίωση ή τραυματισμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων για μη ιατρικούς λόγους και αναγνωρίζεται διεθνώς ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της υγείας και της ακεραιότητας των κοριτσιών και γυναικών. Δυστυχώς, εκατομμύρια γυναίκες έχουν υποβληθεί σε κάποιο είδος επέμβασης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Είναι πλέον ευρέως γνωστό και αποδεδειγμένο ότι τα κορίτσια που υποβάλλονται σε ΑΓΓΟ αντιμετωπίζουν τόσο βραχυπρόθεσμες επιπλοκές, όπως βασανιστικό πόνο, σοκ, υπερβολική αιμορραγία, αναιμία, λοιμώξεις και δυσκολία στην ούρηση και βάδιση, μετατραυματικό στρες και απόσχιση του τραύματος, καθώς και καταστροφικές μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη συνολική σωματική, ψυχολογική και αναπαραγωγική υγεία τους.

Είναι γνωστό ότι παρόλο που ο ΑΓΓΟ είναι συγκεντρωμένος κυρίως σε 30 χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα, εφαρμόζεται ευρέως σε ορισμένες χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής και συμβαίνει μεταξύ των πληθυσμών μεταναστών που ζουν στη Δυτική Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική, την Αυστραλία. και Νέα Ζηλανδία. Στις βικτωριανές κοινωνίες ορισμένες από αυτές τις διαδικασίες πραγματοποιούνταν τακτικά για να διασφαλιστεί η «αγνότητα» των γυναικών. Έτσι, αυτές οι πρακτικές έχουν λάβει χώρα και στις λευκές δυτικές κοινωνίες, τουλάχιστον μέχρι τη δεκαετία του ’60. Τα τρέχοντα ευρήματα υποδηλώνουν ότι αν και υπάρχουν hot spots και μέρη όπου εφαρμόζεται εκτενώς, είναι στην πραγματικότητα ένα παγκόσμιο ζήτημα. Ανατρέχοντας στη βιβλιογραφία και τα ερευνητικά άρθρα σύντομα καταλαβαίνει κανείς ότι εμφανίζεται στις ευρωπαϊκές χώρες και σε άλλες δυτικές χώρες για διάφορους λόγους, ένας από τους οποίους είναι το γεγονός ότι όταν οι άνθρωποι μεταναστεύουν σε άλλες χώρες  πολύ συχνά κουβαλούν τις εθιμικές τους πρακτικές μαζί τους.

Δραστηριότητες, πρωτοβουλίες και έρευνα πραγματοποιούνται, ως ένα βαθμό, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Για παράδειγμα, ο στόχος της ερευνητικής εργασίας που διεξήχθη από την Ivana Hrvatin και την ομάδα της στη Σλοβενία ήταν η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας που δημοσιεύτηκε την τελευταία δεκαετία σχετικά με τις συνέπειες του ΑΓΓΟ, η περιγραφή και η αξιολόγηση των θεωρητικών και μεθοδολογικών προσεγγίσεων των θεραπευτικών επιλογών και των διαφορετικών μεθόδων που στοχεύουν στη διακοπή ή μείωση αυτών των πρακτικών. Διαπίστωσαν ότι σε παγκόσμιο επίπεδο η συχνότητα μειώνεται, καθώς προτείνονται πολλές δράσεις από νομικά έως κοινοτικά προγράμματα κι ότι οι πολλαπλές γνωστές συνέπειες μπορούν να χωριστούν, όπως προανέφερα, σε βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες. Διαπίστωσαν επίσης ότι υπάρχουν επιλογές θεραπείας τεκμηριωμένες στη διαθέσιμη βιβλιογραφία, αλλά η ποιότητα αυτών των μελετών ήταν ανεπαρκής. Παρόλα αυτά, υπάρχουν επιλογές θεραπείας και κατευθυντήριες γραμμές για το πώς να αντιμετωπίζονται οι γυναίκες με ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων, αλλά οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να είναι ενημερωμένοι και ευαίσθητοι στη θεραπεία του και επίσης να μπορούν να ενημερώνουν τις γυναίκες για τις πιθανές συνέπειες και τις νομικές πτυχές. Τέλος, πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την ευαισθητοποίηση και την ενθάρρυνση της ανοιχτής επικοινωνίας στην κοινωνία.

Συγκεκριμένα, τα Ηνωμένα Έθνη προτείνουν ότι τα τελευταία 25 χρόνια, η συχνότητα του ΑΓΓΟ έχει μειωθεί παγκοσμίως και ότι θα μπορούσε να εξαλειφθεί έως το 2030. Το Orchid Project, μια βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση, προωθεί επίσης το μήνυμα ότι ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων μπορεί να τελειώσει μέσα σε μια γενιά. Το Orchid Project έχει δηλώσει ότι το ΑΓΓΟ μπορεί να τελειώσει μέσω της ιδέας της «οργανωμένης διάχυσης», όπου η αλλαγή καθοδηγείται από τις κοινότητες και η διαδικασία του διαλόγου μεταξύ των κοινοτήτων οδηγεί σε κοινωνική αλλαγή. Αναφέρουν ομοιότητες μεταξύ του τρόπου με τον οποίο έληξε το δέσιμο των ποδιών / footbinding και του ΑΓΓΟ  και του τρόπου με τον οποίο οι κατάλληλες συνθήκες μπορούν να παρακινήσουν μαζική αλλαγή: “Όπως και με το δέσιμο των ποδιών / footbinding, οι δημόσιες δηλώσεις εγκατάλειψης είναι ζωτικής σημασίας για την παγίωση κάθε δέσμευσης για την εξάλειψη του ΑΓΓΟ. Όταν μια ομάδα ανθρώπων βγαίνει και δηλώνει δημόσια ότι δεν θα ασκούν πλέον το ΑΓΓΟ, είναι υπόλογοι σε όλους».

Η εξάλειψη των εδραιωμένων μακροχρόνιων πρακτικών απαιτεί κοινή προσπάθεια από τις κυβερνήσεις, τα ιδρύματα και τους οργανισμούς. Οι άνδρες θα πρέπει να ενημερωθούν και να πειστούν για τις επιζήμιες συνέπειες αυτών των πρακτικών που είναι βαθιά ριζωμένες στην πατριαρχία, την ανάγκη ελέγχου των γυναικών, την άγνοια και την προκατάληψη. Μέσω της ανοιχτής επικοινωνίας και της ευαισθητοποίησης του κοινού, θα μπορούσε να ξεπεραστεί η μυστικότητα, η άρνηση ή η διάσχιση του πόνου και των συνεπειών, αλλά και ο φόβος του εξοστρακισμού από τις κοινότητές τους εάν αποφασίσουν διαφορετικά. «Οι φωνές και οι ενέργειές τους [των ανδρών] μπορούν να μεταμορφώσουν βαθιά ριζωμένα κοινωνικά πρότυπα και πρότυπα φύλου, επιτρέποντας στα κορίτσια και τις γυναίκες να συνειδητοποιήσουν τα δικαιώματα και τις δυνατότητές τους όσον αφορά την υγεία, την εκπαίδευση, το εισόδημα και την ισότητα». (δικτυακός τόπος των Ηνωμένων Εθνών).  Όπως μπορεί κανείς να καταλάβει, είναι επιτακτική ανάγκη να σπάσει κανείς τη βαριά σιωπή γύρω από τον ΑΓΓΟ. Ένας βασικός παράγοντας που το υποστηρίζει είναι η επιβεβλημένη σιωπή γύρω από αυτήν την πραγματικότητα. Είναι σημαντικό να αφαιρεθεί ο φόβος του θανάτου, της τιμωρίας, του στιγματισμού και του εξοστρακισμού. Η Hibo Wardere συγγραφέας του βιβλίου Cut: One Woman’s Fight Against FGM in Britain Today / Κόψιμο: Ο Αγώνας Μιας Γυναίκας Κατά Του ΑΓΓΟ Στη Βρετανία Σήμερα  γράφει: «Υπάρχει μια παλιά παροιμία στη Σομαλία που λέει: «Δεν μπορείς να κρύψεις ένα νεκρό σώμα από τον τάφο του». Το νόημα της είναι; Δεν μπορείς να κρυφτείς από τα προβλήματά σου. Η κακοποίηση ευδοκιμεί στη μυστικότητα, ενώ στο φως της ημέρας μαραίνεται και πεθαίνει. Όσο περισσότερο μπορούμε να φέρουμε κάθε είδους κακοποίησης στο φως της ημέρας, όπου μπορούμε να την εξετάσουμε και να μιλήσουμε για αυτήν, τόσο πιο πιθανό είναι να δούμε το τέλος της».

Ο ΑΓΓΟ καταδικάζεται από μια σειρά από διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις. Το άρθρο 25 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ορίζει ότι «καθένας έχει δικαίωμα σε επίπεδο διαβίωσης κατάλληλο για υγεία και ευημερία» και αυτή η δήλωση έχει χρησιμοποιηθεί για να υποστηριχτεί ότι ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων παραβιάζει το δικαίωμα στην υγεία και τη σωματική ακεραιότητα. Ο ορισμός του ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων ως μορφή βασανιστηρίων τον εντάσσει στην επικεφαλίδα της Σύμβασης Κατά των Βασανιστηρίων και Άλλης Σκληρής, Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας. Επιπλέον, θεωρώντας τον ΑΓΓΟ ως παραδοσιακή πρακτική που βλάπτει την υγεία των παιδιών και των ανηλίκων, παραβιάζει τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Ευτυχώς, σε πολλές χώρες υπάρχουν επίσης εθνικές νομοθεσίες κατά του ΑΓΓΟ, αλλά περαιτέρω συντονισμένες και συστηματικές προσπάθειες που θα εμπλέκουν ολόκληρες κοινότητες και θα επικεντρώνονται στα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα των φύλων και τις συνέπειες που υφίστανται τα κορίτσια και οι γυναίκες, και τελικά οι οικογένειες και οι κοινότητες. απαιτείται για την εξάλειψη του ΑΓΓΟ.

Μια σημαντική πρώιμη φωνή κατά του ΑΓΓΟ ήταν αυτή της Fran P. Hosken [γεννήθηκε στην Αυστρία, 1920-2006], μιας Αμερικανίδας σχεδιάστριας, συγγραφέα, φεμινίστριας και κοινωνικής ακτιβίστριας, η οποία ίδρυσε το Διεθνές Δίκτυο Γυναικών το 1975 και δημοσίευσε ένα περιοδικό για τα γυναικεία ζητήματα υγείας που έγινε γνωστό, κυρίως, για την έρευνά του σχετικά με τον ΑΓΓΟ σε μια προσπάθεια να τερματιστεί η πρακτική. Η Χόσκεν αντιλήφθηκε το πρόβλημα στις αρχές της δεκαετίας του ’70 όταν πήγε στην Αφρική ως πολεοδόμος. Η Έκθεση Hosken [1979 / πάνω από 400 σελίδες] ήταν το αποτέλεσμα εκτεταμένης έρευνας και επιτόπιας εργασίας που διαπίστωσε τότε ότι περισσότερες από 74 εκατομμύρια γυναίκες και θηλυκά παιδιά ακρωτηριάζονται από εγχειρήσεις γυναικείων γεννητικών οργάνων μόνο στην Αφρική. Διαπίστωσαν ότι οι επεμβάσεις πραγματοποιούνταν επίσης σε πολλά μέρη της Μέσης Ανατολής και της Ινδονησίας και της Μαλαισίας όπου διεξάγονταν εκείνη την εποχή σε λιγότερο επιζήμια μορφή. Αυτό το έγγραφο απαριθμεί τις χώρες όπου είχαν αναφερθεί περιπτώσεις ακρωτηριασμού και περιλαμβάνει αναφορές περιπτώσεων από πολλές χώρες. Συζητούνται επίσης τα ηθικά ζητήματα που θέτει ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων.

Η Hosken άσκησε κριτική στην πατριαρχική εξουσία και τις θεωρίες περί μισογυνισμού που αποτελούν τη βάση πολλών από αυτές τις πρακτικές. Ήταν η πρώτη που συνέδεσε την ενδοοικογενειακή βία και τον ΑΓΓΟ. Έγραψε: «Αυτό που πρέπει να εξεταστεί είναι η επίδραση που έχουν τέτοια έθιμα στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των αγοριών που μαθαίνουν τέτοια συμπεριφορά από τους πατεράδες τους». Πίστευε ότι η ελευθερία αφορά όλους και πίστευε στα δικαιώματα του ατόμου στην υγεία και τη σωματική ακεραιότητα. Απέρριψε την πολιτισμική σχετικιστική «ανοχή» / cultural relativist “tolerance,” και αντιτάχθηκε στην αυξανόμενη τάση για «λύση του προβλήματος του ΑΓΓΟ» μέσω της ιατρικοποίησης. Δίνοντας έμφαση στην απειλή για την υγεία και όχι στην ανισότητα των φύλων, ορισμένοι υποστηρικτές ήλπιζαν να αποφύγουν την επιθετικότητα ή την αντίσταση που θα μπορούσαν να προκαλέσουν οι άμεσες επιθέσεις στην πατριαρχία και πίστευαν ότι η επισήμανση των αρνητικών φυσικών συνεπειών του ΑΓΓΟ θα αρκούσε για να επιφέρει αλλαγή. Ωστόσο, η Hosken επισήμανε το γεγονός ότι παρόλο που η ιατρικοποίηση του ΑΓΓΟ, που προτεινόταν από ορισμένους επαγγελματίες υγείας, θα μπορούσε να μειώσει τη συχνότητα των επιπλοκών του και να αφαιρέσει τον βασανιστικό πόνο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, δεν θα μείωνε τις μακροπρόθεσμες επιπλοκές του ΑΓΓΟ. Υποστήριξε επίσης ότι η εκτέλεση του παραβίαζε τον κώδικα ιατρικής δεοντολογίας και, τελικά, θα οδηγούσε σε οπισθοδρόμηση τις παγκόσμιες προσπάθειες για την εξάλειψη αυτής της επιβλαβούς πρακτικής.

Παρόλο που δεν έχω καμία αμφιβολία στο μυαλό μου ότι ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων είναι μια μορφή βίας, ένα μέσο ελέγχου που είναι επιζήμιο για την υγεία και την ψυχολογική ευημερία των γυναικών με επιπτώσεις που διαχέονται στο οικογενειακό και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, μπορώ να καταλάβω τους πολλαπλούς υποκείμενους λόγους.και τις δυναμικές των ομάδων ανθρώπων που αντιλαμβάνονται τον ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων ως ιεροτελεστία και μια πρακτική που είναι πολιτισμικά εγκεκριμένη και εμποτισμένη στην παράδοση. Είναι επομένως σημαντικό να διαμορφωθούν πολιτισμικά ευαίσθητα σχέδια δράσης για την πλήρη εξάλειψη του ΑΓΓΟ γιατί τελικ και απλά, αποτελούν μορφές ακρωτηριασμού, παραβίαση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων με σοβαρές σωματικές, ψυχολογικές και κοινωνικές συνέπειες. Όπως σημείωσε μια Αφρικανή επιζώσα και ακτιβίστρια σχετικά με τι είναι πολιτισμικό και κουλτούρα, είπε:  κουλτούρα είναι η μουσική, η τέχνη, το φαγητό…  Θα πρόσθετα ότι σίγουρα δεν είναι η βία που μεταδίδεται από τη μια γενιά στην άλλη. Επιπλέον, δεν υπάρχει κανένα θρησκευτικό βιβλίο ή γραφή που να προτείνει τον ΑΓΓΟ. Είναι απλά ένα μέσο ελέγχου και υποταγής.

Επίσης επισκέφθηκα και διάβασα ελληνικές και κυπριακές ιστοσελίδες και άρθρα.  O ελληνικός όρος είναι ΑΓΓΟ. Σε αρκετό υλικό υπήρχε έμφαση στο γεγονός ότι η ιατρικοποίηση του ΑΓΓΟ δεν είναι λύση. Σύμφωνα με τη  Δρ Χριστίνα Καϊλή [ερευνήτρια και συντονίστρια προγραμμάτων στο Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου και Ειδική Επιστήμονας στο Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου] «υπάρχουν ενδείξεις ότι τουλάχιστον σε τρεις ευρωπαϊκές χώρες, δηλαδή στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία και την Ελβετία, γιατροί ή παραδοσιακοί θεραπευτές έχουν ακρωτηριάσει κορίτσια. Υπάρχουν πολλές άλλες χώρες όπου πιθανόν οι γιατροί (ντόπιοι ή της κοινότητας) διενεργούν την εν λόγω πρακτική παράνομα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας έχουν καταδικάσει την ιατρικοποίηση της πρακτικής. Με ή χωρίς αναισθησία, ο ΑΓΓΟ παραβιάζει τα δικαιώματα της γυναίκας / του κοριτσιού. Οι γιατροί το κάνουν είτε λόγω άγνοιας ή λόγω φόβου να επέμβουν σε αυτό που εσφαλμένα κατανοούν ως «πολιτισμική παράδοση». Οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να αναπτύξουν κατευθυντήριες γραμμές για την κατάρτιση των γιατρών, μαιών και γυναικολόγων. .. καταπολεμώντας έτσι την άγνοια που χαρακτηρίζει τις αποφάσεις τους. Η επανάληψη της πρακτικής μετά τον τοκετό δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί σε καμία περίπτωση, καθώς αντίκειται στην Ιατρική Δεοντολογία, θέτει σε αυξημένο κίνδυνο την υγεία της γυναίκας και είναι αξιόποινη πράξη σε ορισμένα κράτη-μέλη της ΕΕ.”

Όπως ανέφερα παραπάνω, ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων δεν βλάπτει μόνο τα κορίτσια, από τη βρεφική ηλικία και μετά, και τις γυναίκες, αλλά οι ποικίλες επιπτώσεις του είναι ευρύτερες. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο ΑΓΓΟ συνεπάγεται εξοντωτικό οικονομικό καθώς και ανθρώπινο κόστος.(https://www.who.int/news/item/06-02-2020-female-genital-mutilation-hurts-women-and-economies)  Ο Δρ Ian Askew ισχυρίζεται ότι «Ο ΑΓΓΟ δεν είναι μόνο μια καταστροφική κατάχρηση ανθρωπίνων δικαιώματα που βλάπτουν σημαντικά τη σωματική και ψυχική υγεία εκατομμυρίων κοριτσιών και γυναικών· είναι επίσης μια αποστράγγιση των ζωτικών οικονομικών πόρων μιας χώρας». Έχει υπολογιστεί ότι το συνολικό κόστος της θεραπείας των επιπτώσεων του ΑΓΓΟ στην υγεία θα ανερχόταν σε 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια των ΗΠΑ παγκοσμίως ετησίως, το οποίο για μεμονωμένες χώρες θα αποτελούσε  περίπου 10% έως 30% του συνόλου των ετήσιων δαπανών αυτών των χωρών για την υγεία κατά μέσο όρο.

ΤΕΧΝΗ: Βιβλία, Ταινίες, Ντοκιμαντέρ

** Δύο κινηματογραφιστές, ο Nabaz Ahmed και η Shara Amin, πέρασαν σχεδόν μια δεκαετία ερευνώντας και κάνοντας ρεπορτάζ με το μεγαλύτερο θέμα ταμπού στην κουρδική κοινωνία: τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Έπεισαν τον κόσμο να μιλήσει για τις επιπτώσεις του και η ταινία που έκαναν βοήθησε να τεθεί εκτός νόμου η πρακτική το 2011 και να μειωθεί πάνω από 60%. Η ιστορία της δεκαετούς μάχης τους κατά του ΑΓΓΟ έχει μετατραπεί σε ντοκιμαντέρ από την εφημερίδα Guardian και το BBC Arabic (https://www.theguardian.com/society/video/2013/oct/24/fgm-film-changed-the-law-kurdistan-video)

** Η ταινία, A Girl from Mogadishu / Ένα Κορίτσι από το Mogadishu , είναι μια αληθινή ιστορία εμπνευσμένη από τη ζωή και το έργο της ακτιβίστριας Ifrah Ahmed. Η ταινία ακολουθεί την Ifrah από την παιδική της ηλικία σε έναν προσφυγικό καταυλισμό στη Σομαλία όπου γεννήθηκε και υποβλήθηκε σε ΑΓΓΟ, στην Ιρλανδία όπου μετά από αρκετές δυσκολίες της δόθηκε πολιτικό άσυλο. Στη συνέχεια γίνεται μια από τις κορυφαίες διεθνείς ακτιβίστριες στον κόσμο κατά της βίας λόγω φύλου.

** Η ταινία Efun (Flesh) / Σάρκα της Anita Abada από τη Νιγηρία ήταν μέρος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και κέρδισε το βραβείο 2021 για την εκπαιδευτική ταινία υγείας για νέους

** Το ντοκιμαντέρ CUT: Exposing FGM του Dr John Chua. Στο μέρος  της ταινίας που ήταν διαθέσιμο στο διαδίκτυο βλέπουμε ότι ο ΑΓΓΟ δεν είναι μόνο πρόβλημα των Αφρικανικών ή μη δυτικών χωρών, αλλά από την Βικτωριανή εποχή λαμβάνει χώρα και στις λευκές κοινωνίες. Η Δρ Renee Bergstrom μιλά για την εμπειρία της το 1947 σε ηλικία τριών ετών που πραγματοποιήθηκε από γιατρό. Υπάρχουν αναφορές στους διάσημους υποστηρικτές αυτών των πρακτικών όπως ο Δρ Isaac Baker Brown και ο Dr John Harvey Kelloggs [19ος και 20ος αιώνας].

** Η γνωστή Αμερικανίδα συγγραφέας Alice Miller έφερε το θέμα του ΑΓΓΟ στην προσοχή του κοινού το 1992 με το μυθιστόρημά της, Possessing the Secret of Joy. / Κατέχοντας το Μυστικό της Χαράς.

Συμπερασματικά, δεν μπορεί κανείς να εξετάσει ή να συζητήσει τον ΑΓΓΟ χωρίς να θίξει τις πιο σκοτεινές και βαθιές πληγές της κοινωνίας. Δεν μπορεί κανείς να συζητήσει ή να σκεφτεί για τον ΑΓΓΟ χωρίς να συμπεριλάβει τις ανισότητες των φύλων, τον σεξισμό, τον ρατσισμό, την πατριαρχία, τον έλεγχο και την κοινωνική και οικονομική καταπίεση. Ο ΑΓΓΟ είναι κατά μία έννοια ένα μέσο για τη δημιουργία μαζικού μετά-τραυματικού στρες και φόβου. Δεν βλάπτει μόνο τα θύματα, αλλά εξαπλώνεται σαν ιός και θέτει σε κίνδυνο την ανάπτυξη και την ευημερία των οικογενειών και των κοινοτήτων.

28 Ιουλίου, 2023                                                                 Τα σχέδια είναι διαθέσιμα

Μετάφραση

«Το να σκέφτεσαι με τους όρους της ζωής, που είναι χωρίς σύνορα, δεν σημαίνει να αγνοείς την ιθαγένεια ή τα σύνορά της, αλλά να εισέρχεσαι σε μια ζώνη επαφής όπου τα πάντα μεταφράζονται…. Εάν η μετάφραση υποδηλώνει μια κίνηση μεταξύ των ανθρώπινων πολιτισμών κι ένα άνοιγμα στο άγνωστο, η τρέχουσα οικολογική κρίση απαιτεί αυτό το άγνωστο να περιλαμβάνει και το μη ανθρώπινο».  Zoe Skoulding

 «Γιατί έχουμε κοινωνικοποιηθεί να σεβόμαστε τον φόβο περισσότερο από τις δικές μας ανάγκες για γλώσσα και ορισμό, κι ενώ περιμένουμε στη σιωπή αυτή την τελευταία πολυτέλεια της αφοβίας, το βάρος αυτής της σιωπής θα μας πνίξει». Audre Lorde  / The Cancer Journals

«Έκλαψε όλη νύχτα. Το πρωί όλοι βρίσκονταν στο ίδιο επίπεδο. Ήταν πιο εύκολο να μιλήσουν με τον ξένο, έτσι ο βασιλιάς τον καλωσόρισε στο βασίλειο του.»  Kjell Ringi

Η σημερινή ανάρτηση αναφέρεται σε διάφορα πράγματα όπως: Το βιβλίο της Audre Lorde’s, The Cancer Journals / Τα Περιοδικά / Ημερολόγια του Καρκίνου; ένα παιδικό βιβλίο του Kjell Ringi με τίτλο Ο Ξένος; ένα podcast στο οποίο ο Dr Judson Brewer μιλά για το πώς η ανάπτυξη της περιέργειας μπορεί να μειώσει το άγχος, ένα πρόσφατο Being Well podcast στο οποίο ο Dr Rick και ο Forrest Hanson και ο Dan Harrisμιλούν για πολλά, όπως το άγχος, την επίγνωση και τους διαλογισμούς (αυτό) συμπόνιας;  ένα απόσπασμα από μια ανάρτηση της ποιήτριας Zoe Skoulding, κι επίσης, τέσσερα νέα σχέδια.

Η ιδέα να γράψω για αυτά τα δύο συγκεκριμένα βιβλία ήρθε ενώ ήμουν στην πόλη πριν από λίγες μέρες. Πρώτα, ένα παιδικό βιβλίο με μινιμαλιστικό τύπο εικονογράφησης σε έναν πάγκο βιβλίων έξω από ένα βιβλιοπωλείο τράβηξε την προσοχή μου και μετά, ένα περιστατικό σε ένα κατάστημα μου έφερε στο μυαλό ένα παλιότερο βιβλίο το The Cancer Journals / Τα Περιοδικά / Ημερολόγια του Καρκίνου.

«Ποιες είναι οι λέξεις που δεν έχεις ακόμα; Τι χρειάζεται να πεις; Ποιες είναι οι τυραννίες που καταπίνεις μέρα με τη μέρα και προσπαθείς να τις κάνεις δικές σου, μέχρι να αρρωστήσεις και να πεθάνεις από αυτές, ακόμα μέσα στη σιωπή;» Audre Lorde

Η Audre Lorde ήταν μια μαύρη συγγραφέας, ομιλήτρια, φεμινίστρια και ακτιβίστρια για τα πολιτικά δικαιώματα που γεννήθηκε το 1934. Το Cancer Journals περιέχει αποσπάσματα του ημερολογίου της και δοκίμια που γράφτηκαν το 1978, 1979 και 1980. Το βιβλίο γράφτηκε πριν από τέσσερις δεκαετίες και είναι τοποθετημένο χρονικά και χωρικά, αλλά πολλές πτυχές του φαίνονται οικουμενικές και σύγχρονες.

Η Lorde ξεκινά λέγοντας ότι «Κάθε γυναίκα ανταποκρίνεται στην κρίση που φέρνει ο καρκίνος του μαστού στη ζωή της  βάση ενός ολόκληρου μοτίβου, το οποίο είναι ο σχεδιασμός του ποια είναι και πώς έζησε τη ζωή της. Η ύφανση της καθημερινής της ύπαρξης είναι το έδαφος εκπαίδευσης για το πώς χειρίζεται τις κρίσεις». Η συγγραφέας υποστηρίζει ότι ορισμένες γυναίκες θάβουν τον εαυτό τους στην πολυάσχολη ενασχόληση, άλλες μουδιάζουν και πέφτουν σε άρνηση. Προτείνει μια διαφορετική στάση πιστεύοντας ότι τα συναισθήματά μας χρειάζονται φωνή για να αναγνωρίζονται, να γίνονται σεβαστά και να είναι χρήσιμα σε άλλους επειδή η επιβολή σιωπής για οποιοδήποτε τομέα της ζωής μας γίνεται εργαλείο  αποξένωσης και αποδυνάμωσης. Δεν θέλει ο θυμός, ο πόνος και ο φόβος της γύρω από τον καρκίνο να απολιθωθούν σε μια άλλη σιωπή, ούτε να της κλέψουν όποια δύναμη μπορεί να βρίσκεται στον πυρήνα αυτής της εμπειρίας όταν πλέον αναγνωριστεί και εξεταστεί ανοιχτά.

Η Lorde γράφει ότι προσπάθησε να εκφράσει τα συναισθήματά της και τον πόνο του ακρωτηριασμού, την αντιπαράθεσή της με τη θνησιμότητα, τη δύναμη της κοινότητας, τη δύναμη και τις ανταμοιβές της συνειδητής ζωής κι επίσης, να εκφράσει τις ιδέες της για τη λειτουργία του καρκίνου σε μια οικονομία κέρδους. Περιγράφει και την επίδραση της αναισθησίας στην ικανότητά της να σκέφτεται καθαρά και να θυμάται. Γράφει: «Ένα μέρος αυτού ήταν σοκ, αλλά ένα μέρος ήταν η αναισθησία, καθώς και οι συζητήσεις που μάλλον είχα απορροφήσει στο χειρουργείο ενώ ήμουν ναρκωμένη και ευάλωτη και μπορούσα μόνο να ηχογραφήσω, όχι να αντιδράσω». Κάνει αναφορά τόσο στις κοινές εμπειρίες των γυναικών με καρκίνο του μαστού που έχουν υποβληθεί σε μαστεκτομή όσο και στους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους κάθε γυναίκα στο τέλος θα περιηγηθεί σε αυτό το ταξίδι. Αλλά πιστεύει ότι τα πιο σημαντικά πρέπει να λέγονται, να γίνονται λόγος και να μοιράζονται, ακόμη και με τον κίνδυνο να παραποιηθούν ή να παρεξηγηθούν, και ότι κάθε γυναίκα έχει «μια ιδιαίτερη φωνή που πρέπει να υψωθεί σε αυτό που πρέπει να γίνει γυναικεία κατακραυγή εναντίον όλων των μορφών καρκίνου που μπορούν να προληφθούν, καθώς και ενάντια στους μυστικούς φόβους που επιτρέπουν σε αυτούς τους καρκίνους να ανθίσουν».

Ένα απόσπασμα από το βιβλίο:

«Με αυτή τη βίαιη και ουσιαστική επίγνωση της θνητότητας μου, και όλων όσων ευχόμουν και επιθυμούσα για τη ζωή μου, όσο σύντομη κι αν ήταν, οι προτεραιότητες και οι παραλείψεις χαράχτηκαν έντονα σε ένα ανελέητο φως και αυτό που μετάνιωσα περισσότερο ήταν οι σιωπές μου. Τι ήταν όλα αυτά που είχα φοβηθεί; Το να αμφισβητήσω ή να μιλήσω όπως πίστευα θα μπορούσε να σήμαινε πόνο ή και θάνατο. Αλλά όλοι πονάμε με τόσους διαφορετικούς τρόπους, συνεχώς, και ο πόνος είτε θα αλλάξει είτε θα τελειώσει. Ο θάνατος, από την άλλη, είναι η τελική σιωπή. Και αυτή μπορεί να ερχόταν γρήγορα, τώρα, χωρίς να υπολογίζει το αν είχα ποτέ αρθρώσει αυτό που έπρεπε να ειπωθεί, ή αν είχα προδώσει τον εαυτό μου σε μικρές σιωπές, ενώ σχεδίαζα κάποια μέρα να μιλήσω ή περίμενα τα λόγια κάποιου άλλου. Και άρχισα να αναγνωρίζω μια πηγή δύναμης μέσα μου που προέρχεται από τη γνώση ότι ενώ είναι πολύ επιθυμητό να μην φοβάμαι, το να μαθαίνω να βάζω τον φόβο σε μια προοπτική μου έδωσε μεγάλη δύναμη. Θα πέθαινα, αργά ή γρήγορα  είτε είχα μιλήσει ποτέ είτε όχι. Οι σιωπές μου δεν με είχαν προστατεύσει. Η σιωπή σου δεν θα σε προστατεύσει…… Μπορούμε να καθόμαστε στις γωνιές μας βουβοί για πάντα, ενώ οι αδερφές μας και ο εαυτός μας σπαταλιούνται, ενώ τα παιδιά μας παραμορφώνονται και καταστρέφονται, ενώ η γη μας είναι δηλητηριασμένη, μπορούμε να καθόμαστε στις ασφαλείς γωνιές μας βουβές σαν μπουκάλια, και πάλι δεν θα φοβόμαστε λιγότερο.”

Ο Ξένος του Σουηδού συγγραφέα και καλλιτέχνη Kjell Arne Sorensen Ringi (1936-2010), που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1968, είναι ένας σύγχρονος μύθος για μικρά παιδιά και ανθρώπους όλων των ηλικιών γύρω από την ξενοφοβία, τον φόβο του Άλλου και τη χρήση διαφόρων μορφών βίας.

Μια μέρα ένας γιγαντιαίος  ξένος φθάνει απροειδοποίητα σε ένα ειρηνικό βασίλειο και σκορπά ανησυχία και φόβο. Στην αρχή οι αρχές αποφασίζουν να φρουρούν τον ξένο χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα. Μετά  στέλνουν διπλωμάτες και αγγελιοφόρους.  Τίποτα.  Στη συνέχεια ενεργοποιούνται μηχανισμοί καταστολής. Καταφθάνει ο στρατός με όπλα, αλλά και πάλι τίποτα. Τότε χρησιμοποιούν ένα πολυβόλο και ο γιγάντιος ξένος πληγώνεται βαθιά και αρχίζει να κλαίει τόσο γοερά που γεννήθηκε μια θάλασσα…..

Καλλιεργώντας την περιέργεια στη διεύθυνση: https://www.youtube.com/watch?v=MCW9lEg8UZ8

Σε αυτό το podcast, ο Dr Brewer μιλά για το πώς η ανάπτυξη της συνήθειας του να είναι κανείς περίεργος μπορεί να μειώσει το άγχος, κάνει διάκριση μεταξύ της περιέργειας στέρησης  / deprivation curiosity και της περιέργειας ενδιαφέροντος  /interest curiosity.  Η πρώτη είναι όταν νιώθουμε ότι υπάρχει έλλειψη πληροφοριών και μπορεί να συνδεθεί με αισθήματα αβεβαιότητας, ανησυχίας και μη ασφάλειας. Όταν δεν έχουμε πληροφορίες ο εγκέφαλός μας πυροδοτείται όπως και όταν δεν έχουμε τροφή. Αυτού του είδους η περιέργεια είναι διαφορετική από το δεύτερο είδος που συνδέεται με τη χαρά, τη διαφάνεια, την απορία,  τη μάθηση, το ενδιαφέρον. Ο Brewer αναφέρεται και στο γεγονός ότι η κοινωνία δεν έχει αναδείξει μέχρι στιγμής την περιέργεια ως δύναμη. Εξηγεί επίσης το πώς η υποκειμενική προκατάληψη / subjective bias ταυτόχρονα εξοικονομεί γνωστική ενέργεια αλλά μας οδηγεί και σε ψευδή συμπεράσματα και σε καταστάσεις όπως ο σεξισμός, ο ρατσισμός,  οι διακρίσεις που αφορούν την ηλικία, κ.λπ.

  1. Ενσυνειδητότητα, Φόβος, και Αγάπη Χωρίς Φόβο στη διεύθυνση: https://www.youtube.com/watch?v=AjKuKl1pM2k

Στο επεισόδιο Being Well αυτή την εβδομάδα, ο Δρ Rick και ο Forrest Hanson και ο Dan Harris, δημοσιογράφος και πρώην παρουσιαστής ειδήσεων στην τηλεόραση,  μιλούν για την ιστορία του Dan με τις κρίσεις πανικού που αφορούν κυρίως το άγχος δημόσιας ομιλίας και κάποιες κλειστοφοβικές αντιδράσεις σε μέρη όπως είναι οι ανελκυστήρες, τη θεραπεία έκθεσης και πρακτικές διαλογισμού που χρησιμοποίησε. Μιλούν για την εξάσκηση στην συμπόνια και την αυτό-συμπόνια και τις εμπειρίες του διαλογισμού επίγνωσης τόσο όταν είναι ενταγμένος μέσα σε ένα κοσμικό πλαίσιο όσο και όταν απομακρύνεται από ένα καθαρά κοσμικό πλαίσιο.  Εξερευνούν επίσης έννοιες και εμπειρίες όπως η αγάπη, η καλοσύνη, η φροντίδα, το μοίρασμα και το σοφό εγωισμό, καθώς και τη σημασία του να σηματοδοτούμε τις ενάρετες στιγμές μας όταν συμβαίνουν, καθώς και να αναγνωρίζουμε τις προσωπικές αλλαγές καθώς συμβαίνουν ένα βήμα τη φορά.

Τέλος, θα ήθελα να μοιραστώ κάτι που διάβασα από την ποιήτρια Zoe Skoulding στον ιστότοπό της: https://www.zoeskoulding.co.uk/2020/10/10/from-underground-rivers-notes-towards-a-zoepoetics /

from Underground Rivers: Notes Towards a Zoepoetics  / από Υπόγειους Ποταμούς:  Σημειώσεις Προς Μια Ζωοποιητική, δημοσιεύτηκε στις 10/10/2020

«Η πρώτη λέξη που θυμάμαι να γράφω ήταν, χωρίς έκπληξη, το όνομά μου: Zoë / Ζωή. Ο ελληνικός όρος ζωή, ως ο ευρύτερος ορισμός της ίδιας της ζωής, με ενδιέφερε πάντα και μεγάλωσα γνωρίζοντας τις βιβλικές ερμηνείες του, «αιώνια ζωή» ή «ζωή σε όλη της την πληρότητα» χάρη στον κληρικό πατέρα μου, ο οποίος επίσης προσπάθησε να μου μάθει όταν ήμουν πολύ μικρή να το γράφω στα ελληνικά, ζωή, τις παράξενες μορφές των γραμμάτων να ξεφεύγουν σε ανεξιχνίαστους κύκλοι και μουτζούρες από κραγιόνια στη σελίδα. …… Ήταν πολύ αργότερα που βρήκα την αφήγηση του Georgio Agamben, ιδιαίτερα σχετική με την τρέχουσα κατάσταση εξαίρεσης, για την ασταθή διάκριση μεταξύ του bios / βίου, της πολιτικά καταρτισμένης ζωής του πολίτη και της ζωής ως την απλή κατάσταση της «γυμνής ζωής», μια μη ανθρώπινη υπόσταση αποκλειόμενη από το πολιτικό σώμα. Η ζωή, στην αφήγηση του, είναι η ζωή στην πιο ευάλωτη μορφή της, που υπόκειται στην εξουσία του κυρίαρχου πάνω στο ενσαρκωμένο υποκείμενο. Πιο πρόσφατα, η Rosi Braidotti ….. [υποστήριξε] την κατανόηση της ζωής (zoe / life) ως γεννήτριας δύναμης και μια πολιτική βασισμένη στην «ισότητα της ζωής»».