Η μετάφραση έχει ολοκληρωθεί
Αναμνήσεις βιβλίων……… Μέρος δεύτερο
Από το βιβλίο του Brené Brown Daring Greatly / Τολμώντας Μεγαλειωδώς:
«Η ανησυχία για τη σπανιότητα είναι η εκδοχή του μετά-τραυματικού στρες της κουλτούρας μας. Συμβαίνει όταν έχουμε [ως ομάδα, ως κοινωνία] περάσει πάρα πολλά και αντί να ερχόμαστε κοντά για να θεραπεύσουμε τις πληγές μας (πράγμα που απαιτεί ευαλωτότητα) είμαστε θυμωμένοι και φοβισμένοι κι έτοιμοι για καυγά [ο ένας έτοιμος να πνίξει τον άλλον]».
«Ζούμε σε έναν κόσμο όπου οι περισσότεροι άνθρωποι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η ντροπή είναι ένα καλό εργαλείο για να κρατάνε τους ανθρώπους σε τάξη. Όχι μόνο είναι λάθος, αλλά είναι και επικίνδυνο. Η ντροπή συσχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τον εθισμό, τη βία, την επιθετικότητα, την κατάθλιψη, τις διατροφικές διαταραχές και τον εκφοβισμό [το bullying]».
«Επειδή ο κυνισμός, η κριτική, η σκληρότητα και η ψυχρότητα είναι ακόμη καλύτερα από την πανοπλία – μπορούν να γίνουν όπλα που όχι μόνο κρατούν την ευαλωτότητα σε απόσταση, αλλά μπορούν επίσης να προκαλέσουν τραυματισμό σε άτομα που επιλέγουν να καταστούν ευάλωτα και μας κάνουν να νιώθουμε άβολα…. Η τόλμη κάποιου άλλου παρέχει έναν άβολο καθρέφτη που αντανακλά τους δικούς μας φόβους όσον αφορά το να πάρουμε θέση. να δημιουργήσουμε και να αφήσουμε τους αληθινούς εαυτούς μας να φανούν».
Τα χωράφια γύρω από το μέρος όπου ζω, αλλά και οι δρόμοι και τα μονοπάτια που πεζοπορώ πλαισιώνονται προς το παρόν από αγριολούλουδα, έτσι είχα την ευκαιρία να μαζέψω μαργαρίτες κατά τη διάρκεια των μικρών περιπλανήσεων μου.
Στη σημερινή ανάρτηση έχω συμπεριλάβει υλικό που δεν είχα συμπεριλάβει στην προηγούμενη γιατί είχα θεωρήσει ότι ήταν καλύτερα να την κρατήσω σύντομη.
Στο κομμάτι που αφορά το βιβλίου των Gordon Neufeld και Gabor Mate, είχα σκοπό να αναφερθώ επίσης στο κεφάλαιο της Brené Brown με τον τίτλο Whohearted Parenting [6] από το βιβλίο της Daring Greatly, επειδή έχει κάποια σχέση με τα θέματα του βιβλίου τους. Επίσης, είχα σκοπό να υποστηρίξω περαιτέρω τα επιχειρήματά τους με ένα σύντομο απόσπασμα από το βιβλίο του Gabor Mate, MD, Scattered: How Attention Deficit Disorder Originates and What You Can Do About It / Σκορπισμένοι: Πώς γεννιέται η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Τι μπορείτε να κάνετε για αυτήν, που διαβάζω αυτήν τη στιγμή και ελπίζω να γράψω κάτι στο μέλλον. Το παρακάτω απόσπασμα σχετίζεται με το θέμα της αλληλεξάρτησης των αιτιακών παραγόντων και τον τρόπο με τον οποίο η κατανόηση θεμάτων ή γεγονότων απαιτεί την εξέταση μιας ολόκληρης σειράς αλληλεπιδραστικών παραγόντων:
«Έχουμε δει ότι τα εγκεφαλικά κυκλώματα του ατόμου επηρεάζονται καθοριστικά από τις συναισθηματικές καταστάσεις των γονέων, μέσα στο πλαίσιο της οικογενειακής ιστορίας πολλών γενεών. Οι οικογένειες ζουν επίσης σε ένα κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο που καθορίζεται από δυνάμεις πέρα από τον έλεγχό τους. Αν αυτό που συμβαίνει στις οικογένειες επηρεάζει την κοινωνία, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό η κοινωνία διαμορφώνει τη φύση των οικογενειών, τις μικρότερες λειτουργικές μονάδες της. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι προϊόν της κοινωνίας και του πολιτισμού όπως ακριβώς είναι προϊόν της φύσης».
Είχα επίσης επιλέξει και κάποια ακόμη ποιήματα της Sarah Ruhl. Παρακάτω είναι αποσπάσματα από ένα ποίημα για τον ρατσισμό και τη λευκότητα, και ένα ποίημα για το φόβο της μούχλας και άλλων πραγμάτων….
«Δεν θέλω να φοβάμαι πια / τον κύκλο της ζωής: / τον θάνατο, τη μούχλα, τα τελειώματα.
Είναι παράλογο να φοβάσαι τη / μπλε μούχλα σε μια ντομάτα.»
Και
«Κατά μέρη το δέρμα μου είναι τόσο λευκό που είναι μπλε.
Η Crayola απέσυρε το κραγιόνι που ονομάζεται Σάρκα το 1962,
Την ίδια χρονιά ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ / Συνελήφθη για αγρύπνια προσευχής.
Τώρα εκείνο το παστέλ / χρώμα ονομάζεται ροδάκινο και
η Crayola προσφέρει κραγιόνια σε χρώματα βερίκοκο, μαύρο, καμένη σιένα, μαόνι, σέπια.
Το δέρμα μου είναι πιο λευκό από τη σέπια, πιο λευκό από το βερίκοκο.
Το λευκό κραγιόνι της Crayola δεν λειτουργεί σε λευκό χαρτί.
Είναι σαν να φτύνεις στο νερό.
Έτσι, τα περισσότερα λευκά παιδιά όταν σχεδιάζουν τα πρόσωπά τους δεν χρωματίζουν το δέρμα…..
Τα λευκά παιδιά προσποιούμαστε ότι το δέρμα μας είναι η απόχρωση του / χαρτιού και αφήνουμε το περίγραμμα μόνο…».
Και ένα απόσπασμα της Margaret Renkl από το βιβλίο της, Late Migrations: A Natural History of Love and Loss (σελ. 218), σχετικά με το πώς η ίδια καταλαβαίνει και έχει βιώσει τη θλίψη και την απώλεια στη ζωή και ιδιαίτερα τη θλίψη / το πένθος που ακολουθεί το θάνατο αγαπημένων προσώπων:
«Αυτή η συζήτηση σχετικά με το να κάνουμε ειρήνη με [την απώλεια, το πένθος]. Το να βιώσεις τα συναισθήματα και μετά να βρεις έναν τρόπο να βγεις μέσα από αυτό. Το να υπάρξει κλείσιμο. Είναι όλα ανοησίες. Να τι δεν μου είπε κανείς για τη θλίψη / το πένθος: τα κατοικείς σαν δέρμα. Όπου κι αν πας, φοράς τη θλίψη / το πένθος κάτω από τα ρούχα σου . Ότι βλέπεις, το βλέπεις μέσα από αυτό, σαν φιλμ.
Δεν είναι μια κρυφή μάλλινη φανέλα. Είσαι απλά εσύ, αυτό που είσαι, τα κύτταρα που κολλάνε το ένα στο άλλο στο σχήμα σου, οι μύες που κάνουν τη δουλειά σου στον κόσμο. Και όπως το άλλο σου δέρμα, τα άλλα μάτια σου, οι άλλοι μύες σου, έτσι και αυτό θα αλλάξει με τον καιρό. Θα αλλάξει τόσο αργά που δεν θα το δεις καν να συμβαίνει. Ανεξάρτητα από το πώς θα το εξετάσεις, όσο και να το τσιγκλίσεις με ένα ανήσυχο δάχτυλο, δεν θα το δεις να αλλάζει. Ο χρόνος σε διεκδικεί: η κοιλιά σου μαλακώνει, τα μαλλιά σου γκριζάρουν, το δέρμα στο πάνω μέρος του χεριού σου χαλαρώνει σαν της γιαγιάς, και το δέρμα της θλίψης / του πένθους σου επίσης θα χαλαρώσει, θα μαλακώσει, θα συγχωρήσει τις αιχμηρές άκρες σου, θα καλύψει τα σκληρά σου οστά.
Θα ξυπνήσεις με ένα νέο σχήμα. Θα ξυπνήσεις σε έναν παλιό εαυτό. Αυτό που εννοώ είναι, ότι ο χρόνος προσφέρει στον παλιό σου εαυτό μια νέα μορφή. Αυτό που εννοώ είναι ότι είσαι ο παλιός, που δεν πενθεί εαυτός, και είσαι και ο νέος κατεστραμμένος εαυτός. Είστε και οι δύο, και θα είστε πάντα και οι δύο. Δεν υπάρχει τίποτα να φοβηθείς. Δεν υπάρχει τίποτα απολύτως να φοβηθείς. Περπάτησε έξω στην άνοιξη και κοίταξε: τα πουλιά σε καλωσορίζουν με μια χορωδία. Τα λουλούδια στρέφουν τα πρόσωπά τους προς το πρόσωπό σου. Τα τελευταία φύλλα του περασμένου έτους, ακόμα υγρά στις σκιές, μυρίζουν ώριμα και ελαφρά φθινόπωρο».
Τέλος, θα ήθελα να μοιραστώ μερικούς συνδέσμους, έναν με μια ηχογράφηση της ιστορίας: Ο Γλάρος Ιωνάθαν / Jonathan Livingston Seagull [,https://www.youtube.com/watch?v=8COt1n3jDqA], και έναν για το podcast: Unlocking Us With Brené Brown / Ξεκλειδώνοντας Τον Εαυτό Μας Με Την Brené Brown στη διεύθυνση: https://www.youtube.com/watch?v=PPo_r0zlcPg.
Σε αυτό το επεισόδιο η Brené Brown μιλάει για την εμπιστοσύνη στις φιλίες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας και στις άλλες σχέσεις. Η ίδια σχολιάζει: «Η εμπιστοσύνη χτίζεται στις μικρότερες καθημερινές στιγμές».
Οπότε, για να επιστρέψω στην ιστορία του Richard Bach, Ο Γλάρος Ιωνάθαν, την διάβασα για πρώτη φορά όταν ήμουν 21 ετών. Σε αυτήν την ελληνική μεταφρασμένη έκδοση του 1982 που έχω ο εκδότης περιγράφει το βιβλίο ως «ένα επαναστατικό παραμύθι» και ισχυρίζεται ότι «μερικοί αναγνώστες πίστευαν ότι η ψυχή του ελεύθερου βρίσκεται στον Γλάρο Τζόναθαν Λίβινγκστον». Αυτή η έκδοση περιλαμβάνει πολλές όμορφες φωτογραφίες γλάρων του Russell Munson. Είχα ξεχάσει το μεγαλύτερο σχεδόν μέρος της ιστορίας, εκτός από το γεγονός ότι αφορούσε το εγγενές δικαίωμά μας να είμαστε ελεύθεροι, να είμαστε ο εαυτός μας και να ακολουθούμε τα όνειρά μας. Η ανάμνηση του βιβλίου ανασυρόταν μερικές φορές όταν κοπάδια γλάρων πετούσαν πάνω από το σπίτι μου ή όταν σε ορισμένες περιπτώσεις κάποιοι από αυτούς κατέβαιναν στο έδαφος πιθανώς προς αναζήτηση τροφής.
Ήταν αρκετά ενδιαφέρον να ακούσω ξανά την ιστορία, τέσσερις δεκαετίες αργότερα, σε αυτό το στάδιο της ζωής μου. Αυτή τη φορά η ιστορία έμοιαζε σε κάποιο βαθμό σαν μια αλληγορία για τη ζωή του Ιησού. Φαινόταν επίσης να έχει στοιχεία New Age πνευματικότητας. Πέρα από αυτά, η ιστορία αφορά το απεριόριστο πάθος ενός γλάρου για πτήση και την άσβεστη δίψα του για την επίτευξη της τελειότητας σε αυτό που αγαπά περισσότερο. Ο Ιωνάθαν είναι διαφορετικός από τα άλλα πουλιά στο κοπάδι του γιατί «για τους περισσότερους γλάρους σημασία δεν έχει το πέταγμα, αλλά το φαγητό». Ο Ιωνάθαν όμως πιστεύει ότι η ελευθερία είναι η ίδια η φύση της ύπαρξης κάποιου, ότι οτιδήποτε αντιτίθεται σε αυτήν την ελευθερία πρέπει να παραμεριστεί.
Ένα σημαντικό μήνυμα είναι ότι δεν πρέπει να αφήνουμε τους άλλους να ορίζουν τι μπορούμε και τι δεν μπορούμε να κάνουμε, ακόμα κι αν μερικές φορές το να ακολουθούμε τα όνειρα μας μπορεί να μας απομακρύνει από μέρη και ανθρώπους που αγαπάμε. Η έλλειψη συμμόρφωσης του Ιωνάθαν με τους κανόνες δεν είναι καλοδεχούμενη από τους άλλους γλάρους και τελικά, η απροθυμία του να συμμορφωθεί οδηγεί στην αποβολή του από το κοπάδι. Ως απόκληρο αλλά ελεύθερο πουλί πλέον, συνεχίζει να μαθαίνει για το πέταγμα, πλησιάζοντας όλο και πιο κοντά στον στόχο του να επιτύχει το άριστο. Μετά από ορισμένες περιπέτειες και συναντήσεις με άλλους γλάρους, ο Ιωνάθαν αισθάνεται την επιθυμία να επιστρέψει στη γη για να μοιραστεί όσα έμαθε και να διαδώσει τη γνώση του. Σύντομα βρίσκεται κοντά σε άλλους εξορισμένους αλλά παθιασμένους γλάρους…
Τρία αποσπάσματα από το βιβλίο:
«Γιατί», αναρωτιόταν ο Ιωνάθαν, «το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο είναι να πείσεις ένα πουλί ότι είναι ελεύθερο, και ότι μπορεί να το αποδείξει μόνο του αν αφιερώσει λίγο χρόνο στην εξάσκηση; Γιατί να είναι τόσο δύσκολο;»
«Ο Γλάρος Ιωνάθαν ανακάλυψε ότι η πλήξη, ο φόβος και ο θυμός είναι οι λόγοι για τους οποίους η ζωή ενός γλάρου είναι τόσο σύντομη, και όταν αυτοί έπαψαν να υπάρχουν στη σκέψη του, έζησε πράγματι μια μακρόχρονη ωραία ζωή».
«Μπορούμε να απαλλάξουμε τον εαυτό μας από την άγνοια, μπορούμε να υπάρξουμε ως πλάσματα αριστείας, ευφυΐας και ικανότητας».
