Τραύμα, τέχνη και μουσική

Posted on by

1)  Children’s Art and the Dissociative Brain by Mary Sue Moore in Trauma, Dissociation and Multiplicity: Working on Identity and Selves, edited by Valerie Sinason, Taylor and Francis, Kindle Edition (2013-03-01)

Τόνια Αλεξανδρή – Απρίλιος, 2014

Στο ενδιαφέρον αυτό κεφάλαιο η Moore αναφέρει ότι υπάρχουν πλέον σημαντικές αποδείξεις ότι η ιστορία των πρώιμων σχέσεων των ανθρώπων έχουν σημαντικό αντίκτυπο τόσο στη δημιουργία ενός σχεδίου κάποιου προσώπου όσο και στη διαδικασία της δημιουργίας (Cates & Moore, 1997; Kaufman & Wohl, 1992; Koppitz, 1968; Malchiodi, 1990; Moore, 1994 & Martensen, 1991). Τα ανθρώπινα σχέδια είναι μια αναπαράσταση της εμπειρίας του εαυτού και του άλλου (Burns, 1987; Kaufman & Wohl, 1992; Klepsch & Logie, 1982; Lewisetal, 1997; Moore, 1990; 1994; Wohl & Kaufman, 1985) και  ‘η νευροβιολογική επίδραση των τραυμάτων που προκαλούνται από τις σχέσεις μας με τους άλλους, όπως καταγράφεται στις εγκεφαλικές διεργασίες, επηρεάζει άμεσα την ποιότητα και το περιεχόμενο του σχεδίου ενός ατόμου από κάποιον’ (Moore, cited in Sinason, 2012).  Οι νεύρο-επιστήμονες (neuroscientists) έχουν ανακαλύψει ότι όταν κάποιος σκέφτεται συνειδητά τον εαυτό του ή γενικά ένα άλλο πρόσωπο ‘οι περιοχές του εγκεφάλου που κατέχουν τη γνώση των σχεσιακών εμπειριών, (οι οποίες) βρίσκονται κυρίως στο δεξί, αλλά καθώς ένα βρέφος ωριμάζει, και στο αριστερό ημισφαίριο’, ενεργοποιούνται (Cozolino, 2006; Schore, 2003; Siegel, 1999). Οπότε όταν σκεφτόμαστε κάποιο άτομο ή όταν το ζωγραφίζουμε ‘παράγεται τόσο  συνειδητή, δηλωτική όσο και μη συνειδητή, διαδικαστική γνώση του εαυτού και του άλλου’ (Galleseetal. 2004; George and Solomon 1989; Grigsby and Stevens 2002; Laniusetal. 2003). Κάτι ακόμη ενδιαφέρον που αναφέρει η Moore είναι ότι η ποιότητα ενός σχεδίου, παρόμοια με την ποιότητα ενός ονείρου  REM εξαρτάται άμεσα από τις ίδιες περιοχές του εγκεφάλου που είτε ενεργοποιούνται είτε απενεργοποιούνται, κατά τη στιγμή που κάποιος δημιουργεί το σχέδιο ή βλέπει το όνειρο  (Hartmann, 1984; Moore, 1998). Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο η Moore περιλαμβάνε-ι σχέδια της ανθρώπινης φιγούρας (humanfiguredrawings), τα οποία δημιουργήθηκαν από μικρά παιδιά και υποστηρίζει ότι σε όλη τη διάρκεια της μελέτης της αυτών των σχεδίων, παρατήρησε ότι τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες που είχαν διασχιστικά επεισόδια, συχνά χρησιμοποιούσαν μια ενιαία γραμμή για να σχεδιάσουν τη φόρμα του σχήματος ή τοποθετούσαν άδειες μονάδες στη θέση των άκρων. Αναφέρεται δε σε αυτά τα σχέδια ως ‘cookie cutter’ ή ‘ragdoll’ σχέδια (1994, cited in Sinason, 2012). Μελέτες που χρησιμοποίησαν μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου και ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα αποκαλύπτουν τις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στις περιοχές ενεργοποίησης του εγκεφάλου που εμπλέκονται είτε στην διασχιστική είτε στην ολοκληρωμένη επεξεργασία των πληροφοριών (Conway, 1994; Laniusetal, 2003). Η Moore επίσης αναφέρει ότι ως αποτέλεσμα της πολύχρονης συλλογής σχεδίων από παιδιά με ιστορικό κακοποίησης, ανακάλυψε ότι σε πολλές περιπτώσεις, τα πολύ μικρά παιδιά ζωγράφιζαν μια σκηνή σαν να την έβλεπαν από πάνω, το οποίο είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστο για τα μικρά παιδιά, καθώς η φυσιολογική ανάπτυξη της αερο-προοπτικής  (aerial perspective) εμφανίζεται κατά κανόνα στο τέλος της παιδικής ηλικίας ή κατά την πρώιμη εφηβεία. Αυτή η εμπειρία έχει περιγραφεί συχνά από επιζώντες παιδικού τραύματος και κακοποίησης, βασανισμού, ατυχημάτων και μαχών διότι όταν οι άνθρωποι νιώθουν τρόμο ή / και βιώνουν διασχιστικά επεισόδια, συχνά βιώνουν την αίσθηση της απομάκρυνσης από το σώμα τους και δεν αισθάνονται πόνο ή άλλες αισθήσεις. Συγκεκριμένα η Moore αναφέρει ότι τώρα υπάρχουν πολλά στοιχεία από κλινικές αναφορές από επιζώντες χρόνιας ή / και σαδιστικής κακοποίησης, οι οποίοι περιγράφουν την ‘αποσυνδετική εμπειρία (dissociated experience) όπου ξαφνικά παρατηρούν από ψηλά τη σκηνή κατά την οποία  υπομένουν κακοποιητικές πράξεις ως παιδιά’ (cited in Sinason, 2012) διότι η ικανότητα ‘της αποκοπής (διάσχισης) κάθε αίσθησης από το σώμα όταν κάποιος δεν μπορεί να δραπετεύσει από τον πόνο’ (Moore, cited in Sinason, 2012), την απειλή και τον κίνδυνο, είναι έμφυτη και διαθέσιμη σε όλους τους ανθρώπους ως βασικός μηχανισμός επιβίωσης που προκαλείται αυτόματα από φόβο και τρόμο.

 2)  A short extract from Michael Salter’s book:Organised Sexual Abuse

“Qualitative and quantitative research with adults and children reporting ritual abuse has found that it occurs alongside other forms of organized abuse, particularly the manufacture of child abuse images (Scott 2001, Snow and Sorenson 1990, Waterman et al. 1993), and hence subsuming such non-ritualistic experiences under the moniker ‘ritual abuse’ is misleading at best and incendiary at worst. Moreover, it is unclear why an abusive group that invokes a religious or metaphysical mandate to abuse children should be considered as largely distinct from an abusive group that invokes a non-religious rationale to do so. The presumption evident amongst some authors writing on ritual abuse that a professed spiritual motivation for abusing children necessarily reflects the offenders actual motivation seems naïve at best, and at worst it risks colluding with the ways in which abusive groups obfuscate responsibility for their actions.”

 3) Beautiful songs from Australia, sung by Archie Roach, related to the Stolen Generation      

They took the children away  

Took the children away,
The children away.
Snatched from their mother’s breast
Said this is for the best
Took them away…………

https://www.youtube.com/watch?v=zLXzKYP1uCw  (with trailer from the film Rabbit- Proof Fence)

https://www.youtube.com/watch?v=br83o_JpIFw  (with lyrics)

‘Lighthouse’ (Song for two mothers)

https://www.youtube.com/watch?v=JYavLYTvtE8